De roman Cloud Atlas (of Wolkenatlas) van David Mitchell zou niet te verfilmen zijn. De verhaallijnen zouden daar te complex en uitgebreid voor zijn, maar Tom Tykwer, Lana Wachowski en Andy Wachowski hebben het vrijwel onmogelijke mogelijk gemaakt en daar zichtbaar heel erg veel tijd en energie in gestoken. Cloud Atlas is daarom met gemak een tour de force te noemen.
Verhaallijnen
Maar laten we beginnen met een korte introductie van het boek. Wolkenatlas van David Mitchell bestaat uit zes verschillende verhalen. Het boek begint met het eerste dat zich in 1850 afspeelt. Halverwege een zin stopt het verhaal en begint een nieuwe die in eerste instantie niets met de vorige te maken heeft. Dit gaat zo door tot het laatste verhaal. De lezer is inmiddels in het post-apocalyptische Hawaii van de 24ste eeuw. Dat verhaal heeft wel een einde waarnaar in teruglopende volgorde de overige verhalen worden afgemaakt. Dan worden opeens de verbanden tussen personages en verhaallijnen zichtbaar.
De filmmakers hebben besloten deze ongebruikelijke manier van vertellen los te laten en er een schepje bovenop te doen. In de verfilming van Cloud Atlas begint het verhaal (na een korte monoloog uit 2321) ook in 1850, maar al snel komen alle andere zes verhaallijnen erdoorheen en al snel loopt alles door elkaar. Voor wie het boek niet gelezen heeft is dat even verwarrend, maar al snel worden dwarsverbanden zichtbaar. Wat door deze manier van vertellen ook goed werkt is het opbouwen van spanning. Door constant te schakelen tussen de verschillende verhalen zit de film barstensvol cliffhangers.
Niet alleen de manier van vertellen is spectaculair, ook de rollen die de acteurs vertolken zijn heel bijzonder. Op papier is de cast met Tom Hanks, Halle Berry, Hugh Grant en Jim Sturgess conservatief te noemen, maar uit de film blijkt het tegendeel. Iedereen speelt meerdere rollen. Soms zichtbaar waardoor je een liefdesgeschiedenis tussen Hanks en Berry door de jaren heen kunt zien, maar soms ook onzichtbaar. Blijf dus zitten bij de aftiteling want dan krijg je te zien welke rollen de acteurs allemaal hebben gespeeld. Bij Tom Hanks zijn dat er bijvoorbeeld zes, terwijl Jim Sturgess er zelfs zeven speelt. Daarbij zitten grote verschillen in de grootte van de rol en de leeftijd, ras en geslacht van het personage.
Kerncentrale
Als je eenmaal in de film zit, worden de lossen verhaallijnen duidelijker en blijken ze ieder een eigen stijl en thema te hebben. De drie regisseurs hebben niet alle delen gezamenlijk geregisseerd, maar de verhalen verdeeld, waarbij grofweg de Wachowski’s de toekomst voor hun rekening hebben genomen en Tykwer het verleden. Qua stijl verschillen de verhalen ook enorm. Zo is het verhaal uit 1975 een heuse thriller waarin Luisa Rey (Halle Berry) op zoek gaat naar het mysterie rondom een kerncentrale en is het verhaal van de sullige uitgever Timothy Cavendish (Jim Broadbent) dat speelt in het heden juist heel komisch van toon.
Cloud Atlas duurt bijna 3 uur, maar verveeld geen minuut. Kijkers die bekend zijn met het boek zullen zwaar onder de indruk zijn van de ingenieuze verfilming, terwijl de kijker die Wolkenatlas niet kent ook nog eens kennis maakt met de bonte stoet personages. Tom Tykwer, Lana Wachowski en Andy Wachowski hebben van een onverfilmbaar geacht boek een film gemaakt waarmee ze op zijn minst de Oscar voor Adapted Screenplay moeten binnenslepen. Naar mijn bescheiden mening hebben ze ook de beste film van 2012 gemaakt. Ik kan niet wachten tot ik Cloud Atlas voor de tweede keer kan gaan zien. Ik ben heel benieuwd wat voor dingen ik dan zal ontdekken.