Rademakers Gallery toont van 14 november 2020 tot en met 30 januari 2021 werk van bouwkundige, schilder, beeldhouwer en ontwerper Tomáš Libertíny. Opvallend aan zijn werk is dat hij in een aantal gevallen hulp heeft gekregen van bijen.
Het opvallendste voorbeeld van deze samenwerking tussen mens en bij is het werk Endless Column. Dit is een twee meter hoge sculptuur die is gemaakt door een bijenkolonie. Het is een van de grootste werken ooit uit de Made by bees-series van Libertíny waar hij en de bijen een jaar lang aan hebben gewerkt.
Endless Column combineert een geometrisch gevormd stalen frame met imperfecte perfectie van de natuur. Bijzonder is natuurlijk het feit dat het proces van het maken van de sculptuur een zeer lange tijd in beslag neemt. De kunstenaar zet de basis en daarna neemt de natuur het over. Het eindresultaat doet denken aan het werk van beeldhouwer Constantin Brâncuși.
Respectvol
Het werk is niet alleen heel mooi om te zien, maar zegt ook veel over de verhouding tussen mens en natuur. En dan in het bijzonder hoe de mens met de natuur omgaat. De bij is daarvan een goed voorbeeld. Het gaat slecht met de bijen en verdere bijensterfte kan funest zijn voor de mensheid. Het is dus belangrijk dat we respectvol met de natuur omgaan.
“De natuur kun je niet dwingen. Bijen kun je slechts uitnodigen. Ze bouwen alleen een huis op het door mij zorgvuldig gecreëerde frame als de omstandigheden goed zijn en ze zich veilig voelen”, zegt Tomáš Libertíny hierover.
Statement
Een ander voorbeeld van die samenwerking tussen Libertíny en de bijen is Honeycomb Amphora. Deze sculptuur heeft de vorm van een klassieke vaas, maar is gemaakt van bijenwas. Het werk is een statement tegen massaproductie en laat zien dat de natuur ook voorwerpen kan maken waarvan we denken dat alleen mensen dat kunnen.
Naast de werken met bijen zijn er ook werken over bijen te zien in de expositie Melancholia. Bijvoorbeeld een foto met de titel Martyr. Het is voor de kijker niet duidelijk wat er met de bij aan de hand is. Is hij dood? En is de mens daar de veroorzaker van? Of slaapt hij? De foto verwijst heel mooi naar La Mort de Marat van Jacques-Louis David, waar ook niets bekend is over een eventuele moordenaar.
MoMA
Naast de genoemde werken bestaat de expositie verder nog uit een aantal schilderijen en een drietal video’s. Eentje daarvan gaat over het maakproces van een Honeycomb Amphora, waarbij kunstenaar en bijenkolonie samenwerken. Zowel de video als de vaas zelf zijn onlangs aangekocht door het Museum of Modern Art (MoMA) in New York.
Tomáš Libertíny (1979) woont en werkt in Nederland. Als zoon van een architect en een historica, studeerde hij Bouwkunde en Design aan de Technische Universiteit Košice in Slowakije, schilderen en beeldhouwen aan de Universiteit van Washington in Seattle, schilderen en conceptueel design aan de kunstacademie in Bratislava en tot slot volgde hij een masters aan de Design Academy Eindhoven, waar hij in 2006 afstudeerde.
