Onlangs waren we in Londen om de expositie van Antony Gormley in The Royal Academy of Arts te bezoeken. Aan de balie van het museum kregen we de tip om ook vooral bij het werk van de Finse kunstenaar Helene Schjerfbeck te gaan kijken. Dat bleek een aangename verrassing.
In Finland is Schjerfbeck een redelijk bekende naam, maar daarbuiten is haar werk niet echt bekend. Het is dus mooi dat de Royal Academy aandacht aan haar werk besteedt, want de schilderijen (en het levensverhaal) van Helene Schjerfbeck zijn zeer de moeite waard. The Guardian schreef naar aanleiding van de expositie dat Helene Schjerfbeck de Finse Edvard Munch is en dat is een vergelijking waar wel wat voor te zeggen is.
Experimenteren
De Royal Academy toont een mooi overzicht van het werk van Schjerfbeck, die gedurende carrière regelmatig experimenteerde met nieuwe stijlen en technieken. Dat kwam onder andere door de reizen die ze maakte naar Frankrijk en Groot-Brittannië. Hier ontmoette ze andere kunstenaars met wie ze bij terugkeer in Finland bleef corresponderen. Ook las ze veel internationale modebladen.
Het getoonde werk van Helene Schjerfbeck is grofweg onder te verdelen in drie categorieën: portretten, landschappen en stillevens. Als je langs het werk wandelt, zie je dat ze steeds een andere benadering zoekt. Vooral de zelfportretten zijn indrukwekkend. Je ziet dat ze zichzelf steeds rauwer en abstracter gaat afbeelden. Hetzelfde zie je bij de stillevens. Het lukt haar na jaren om de essentie van een paar appels terug te brengen naar enkele kleuren en vormen.
Platteland
Hiermee is ze haar tijd ver vooruit. Het is alleen wel zo dat deze schilderijen worden gemaakt in een periode waarin de kunstenaar een redelijk teruggetrokken leven leidt op het Finse platteland. Haar broze gezondheid zorgt dat ze niet meer reist en uit de schijnwerpers van de internationale kunstwereld geraakt.
Gelukkig zijn er musea die de kunstwereld af en toe wakker schudden en het werk van Helene Schjerfbeck aan het grote publiek tonen. In 2007 was ze bijvoorbeeld te zien in het Kunstmuseum Den Haag (toen nog Gemeentemuseum) en nu dus in Londen. Wie haar werk met eigen ogen wil aanschouwen, kan nog tot en met 26 oktober 2019 terecht.
