Voor de vierde keer wordt het hele Foam de speelgrond voor een overzichtstentoonstelling van één van de meest invloedrijke fotografen van de 20ste eeuw: William Klein.
Na Henri Cartier- Bresson, Richard Avedon en Diane Arbus, zal een bijzondere selectie van Kleins gehele oeuvre alle verdiepingen van het Foam sieren. Ruim zestig jaar aan werk en bovenal: een New York zoals het nog nooit in beeld is gebracht. Het unieke overzicht zal alleen in Amsterdam te zien zijn. MixedGrill was op de persdag in Foam.
It’s a good show
Klein is tevreden met het overzicht in Foam ‘It’s a good show’. Op de vraag van Marcel Feil, curator en artistiek directeur Foam, wat nou precies ‘a good show’ betekende, kwam geen rechtlijnig antwoord. Daarmee was gelijk de toon gezet voor een levendig gesprek met Klein, waarin vele verhalen aan het licht kwamen over zaken, ontmoetingen en personen die hem in de afgelopen zestig jaar hebben gevormd en geïnspireerd.
New York als buitenland
Klein, geboren in de VS, later verhuisd naar Parijs, is zijn carriere begonnen als schilder in het atelier van Fernand Léger. Door zijn grafische schilderingen voor het architectuur-tijdschrift Domus viel Kleins naam steeds vaker in de grote kunstkringen. Mede hierdoor kwam hij in contact met Alexander Libermann, art director van Vogue in New York. Hij zou in totaal zestien jaar voor Vogue werken.
Klein begon met fotograferen na zijn terugkeer uit Parijs, waar hij van ’48-’54 had gewoond. In een gesprek met Libermann vertelde hij dat hij niets liever zou willen dan New York vastleggen door de ogen van een Amerikaan voor wie New York, na zes jaar wonen in Europa, een soort van buitenland is geworden. Klein had niets met het idee dat New York een wereldstad is en een droom moest voorstellen voor de hele wereld. Hij ging aan de slag met zijn camera en fotografeerde de stad op een ruwe, eerlijke en humoristische manier. Door gebruik te maken van telelenzen of groothoeklenzen, blow ups, vreemde crops krijgen zijn foto’s iets bijzonders, iets ontzettend speels.
Vogue
Dankzij zijn baan voor Vogue kreeg Klein de kans om zijn eigen straatfotografie te financieren en te experimenteren met allerlei materialen en technieken. Mode of modefotografie is nooit zijn passie geweest, maar zelfs op dat gebied heeft hij zijn sporen weten achter te laten. Puur door koppig zijn interesses te blijven volgen en trouw te blijven aan zijn manier van door de lens kijken, zonder daarbij concessies te maken aan de wensen van de opdrachtgever. Veel van zijn werk is daardoor ook niet gepubliceerd.
Harlem en Brooklyn
Als Klein over Amerika en New York in het bijzonder praat, straalt hij. Amerika, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Nederland of Japan volgens hem, is heel divers; het is een land waar vele etniciteiten en culturen samenkomen en met elkaar leven. Geboren en opgegroeid in Manhattan en eenmaal terug uit Parijs, herondekte hij Brooklyn en Harlem; wijken die altijd als arm en ‘exotisch’ werden beschouwd. Voor hem was het ene ritje met de metro naar Brooklyn de ontdekking van een nieuw land.
Spaanse trappen
Klein deelde tijdens het interview vele anekdotes met de pers. Zo vertelde hij het verhaal achter de iconische foto uit Vogue: de dames in gestreepte jurken op de Spaanse trappen in Rome. Het verhaal wil dat hij de modellen commandeerde langs elkaar heen te lopen en ze verschrikt naar elkaar moesten kijken (“o jeej, ze heeft dezelfde jurk als ik aan”). Realiteit wil dat de mensen die overdag aanwezig waren niets begrepen van wat er gebeurde en dat mannen de modellen zelfs voor prostituees aanzagen en ze begonnen te betasten. Uiteindelijk liep deze fotoshoot uit de hand. Dit is slechts één van de vele verhalen.
So I did
Klein, die toen hij begon met fotograferen nog enkele ervaring met dit medium had, is het bewijs dat je ver kan komen door gewoon dingen te durven en te doen. De ontstaansgeschiedenis van zijn controversiële boek Life is Good & Good for You in New York- Trance Witness Revels, is volgens Klein zelf samen te vatten met niet meer dan ‘ik was 24 en ik dacht dat wel een boek kon maken- so I did.’ En dan hebben we het nog niet eens over zijn films gehad.
Voor Klein stopt het werken niet bij zijn 85e, hij heeft al volop plannen voor projecten voor de komende jaren. En Klein is tevreden met de tentoonstelling; volgens hem heeft elke kamer een ander dialoog met de toeschouwer en dat is waar de verassing hem in zit bij deze tentoonstelling. Wij hebben gekeken en we zijn akkoord gegaan. Dit is een tentoonstelling die een beeld zal geven van een uiterst productieve en levenslustige fotograaf wiens liefde voor de mens en haar milieu even oprecht en sterk is als zijn foto’s van toen en nu.
De tentoonstelling William Klein is van 20 december 22013 t/m 12 maart 2014 te zien in Foam.
Minja Sarovic
