De proloog van de nieuwe roman van William Boyd bevat een brief van een zekere mevrouw Page Arbogast en is gedateerd 11 maart 1906. De hierin genoemde gebeurtenissen zeggen de lezer nog niets. Alleen de naam van Brodie Moncur, de hoofdpersoon, geeft een aanknopingspunt. De belevenissen van de jonge Schot Moncur zullen in ieder geval een periode van twaalf jaar gaan bestrijken, aangezien Part I begint in Edinburgh, 1894. Het is een begin dat meteen prikkelt. Wie zijn de andere mensen die in de brief worden genoemd en wat voor rol gaan ze spelen in het leven van de hoofdpersoon?
Pianostemmer
De handel en wandel van Brodie Moncur beginnen in medias res. Er is geen introductie of aanloop geweest als de lezer kennismaakt met de 24-jarige pianostemmer Brodie, die op de eerste pagina zijn bril schoon maakt en door het raam kijkend vaststelt dat de wereld zonder hulpmiddelen een grote mist lijkt. Pas wanneer hij zijn bril weer opdoet, kan hij de afzonderlijke gebouwen in het straatbeeld weer onderscheiden. Het zal een voorbode blijken voor de belevenissen van de hoofdpersoon, die op verschillende momenten in het boek niet of onvoldoende kan doorgronden wat de achterliggende oorzaken zijn voor hetgeen er in zijn leven gebeurt. Zijn ‘vertroebelde blik’ zal hem nog vaker parten spelen, zoals de lezer geleidelijk aan zal merken.
Boyd is een meester in het tot leven wekken van een afgebakende periode in de geschiedenis. In Love is Blind kiest hij daarvoor diverse locaties en laat hij Brodie eerst vanuit Edinburgh vertrekken naar Parijs voor werk, waarna deze achtereenvolgens St. Petersburg (werk en liefde) via omzwervingen door Oost-Europa (op de vlucht) tenslotte de Andamanen, eilanden in de buurt van India, aandoet.
Vanwege zijn universele beroep kan Brodie moeiteloos in het buitenland aan de slag. Overal waar piano’s zijn, kan een pianostemmer wel de kost verdienen en de overstap naar Parijs betekent voor hem de introductie in de hofhouding van een groot pianist: ‘de Ierse Liszt’ John Kilbarron. Het sleutelmoment in de roman is de ontmoeting met Lydia – Lika – Blum, een beeldschone Russische operazangeres. Ze is op dat moment de vriendin van Kilbarron, maar het effect dat zij op Brodie heeft, is vanaf hun eerste ontmoeting overweldigend en voor de hoofdpersoon op geen enkele manier weg te redeneren.
Broer
Het is een typisch Boyd-moment: op een enkel moment kan het verloop van een heel leven veranderen, zowel in positieve als in negatieve zin. Brodie haalt alles uit de kast om maar zo dicht in haar buurt als mogelijk te blijven zonder dat iemand het opmerkt. En als zijn gevoelens van Lika wederkerig blijken te zijn, lijkt het niet een kwestie van of maar van wanneer ze zullen worden ontdekt. En dat gebeurt: het is de broer van Kilbarron, Malachi, die de tortelduifjes ontmaskert en vanaf dat moment staat alles op losse schroeven. Lika en Brodie slaan op de vlucht met als voordeel dat ze nu eindelijk samen kunnen zijn. Maar het nadeel – ze moeten altijd over hun schouders blijven kijken of ze worden achtervolgd – weegt uiteindelijk toch zwaarder.
Ook in dit verband volgt weer een alles veranderend moment. Brodie, die op enig moment wordt gediagnosticeerd met tuberculose, weet dat hij zijn handen mag dichtknijpen als hij met die aandoening ouder zal worden dan veertig jaar. En dat gegeven haalt een gevoel in hem boven dat hij als jongen in Edinburgh ook al regelmatig had: geniet zo veel als mogelijk van de bijzondere momenten in je leven, sla ze zo goed en zo kwaad als je kunt op zodat je ze kunt oproepen in mindere tijden.
Leven zonder complicaties
Een uitspraak van een van zijn behandelend artsen raakt bij Brodie dan ook een gevoelige snaar: ‘een leven zonder complicaties is geen echt leven; in het leven gaan nu eenmaal dingen verkeerd en blijft niets hetzelfde, en er is niets wat je ertegen kunt doen.’ En aan de hand van dat adagium laat Boyd Brodie het laatste deel van het boek doorleven. Voor Brodie is dan al een tijdje niets meer vanzelfsprekend: zijn baan, zijn relatie met Lika, zijn leven. Hij wordt een wachtende op iets waarvan hij – misschien tegen beter weten in – hoopt dat het alsnog gaat gebeuren.
Want waarom zou zijn leven niet nogmaals in een enkel ogenblik kunnen veranderen, en ditmaal in gunstige zin? En waarom zou de belofte die hem is gedaan niet op een onbewaakt moment waarheid kunnen worden?
Op de Andamanen gaat hij werken voor een vrouw die zijn tegenpool lijkt te zijn in alles waarin Brodie is gaan geloven over ‘het leven’. Deze mevrouw Arbogast, dezelfde die in de proloog een brief aan haar zus schreef, leeft haar leven alsof het in alle facetten maakbaar is, als je maar genoeg moeite doet om je doelen te verwezenlijken.
Onwrikbare pijlers
Inmiddels melancholisch gestemd, blijft Brodie wachten op de liefde van zijn leven. Met succes? Het is Boyd die er zijn eigen draai aan geeft zonder dat het einde voorspelbaar kan worden genoemd. Een mensenleven wordt volgens de auteur beheerst door drie onwrikbare pijlers: de liefde, het voortschrijden van de tijd en de dood. De vraag blijft voor iedereen op welk moment de dood een einde maakt aan de eerste twee.
Hoewel het thema van Liefde is Blind aan het einde van het boek iets te summier wordt verklaard, snap je als lezer na de laatste pagina wel precies wat ermee wordt bedoeld in deze uitermate vermakelijke en soms ook ronduit spannende roman.
Door: Roberto Pennino