Een vakantie naar Curaçao kan heel goed bestaan uit lekker op het strand of aan het zwembad liggen, maar wij willen graag meer dan dat. Omdat onze reis naar het eiland in het teken stond van het Curaçao BlueSeas Festival besloten we om ons verder te verdiepen in de muziekcultuur van Curaçao.
Hiervoor bezochten we twee indrukwekkende musea die ons een goed beeld geven van de traditionele muziek van Curaçao en die tegelijkertijd ook heel veel vertellen over de geschiedenis van het eiland. Het mooie is dat het bezoek aan zo’n museum goed valt te combineren met een bezoek aan bijvoorbeeld een mooi strand of natuurgebied.
Museo di Tambú Shon Cola
De belangrijkste muziekstroming op Curaçao is de Tambú. De oorsprong van deze muziek komt uit de slaventijd. In het Museo di Tambú Shon Cola kom je van alles te weten over het ontstaan van het genre en hoe het zich heeft weten te ontwikkelen tot typische muziek voor het eiland. Het museum zelf bestaat slechts uit een paar kamers in een traditioneel huis, maar dankzij de gids breng je hier met gemak anderhalf uur door. Door de verhalen van de gids komen de foto’s en instrumenten tot leven en krijg je een mooi beeld van de rol die de Tambú nog steeds speelt op het eiland.
In het museum leer je niet alleen alles over de muziek, maar word je ook meegenomen in de geschiedenis van Curaçao. Die is behoorlijk duister. Van slavenplantages tot onderdrukking vanuit de kerk. Dat uit zo’n verschrikkelijke periode zo iets moois is ontstaan, is bewonderenswaardig.
Kenmerkend voor de Tambú zijn de trom en een simpel metaal percussie-instrument zoals de wiri (een soort rasp) en de zang met ingenieuze en vaak dubbelzinnige teksten. De zanger(es) kan door te spelen met metaforen heel slim roddels en andere zaken delen zonder ze expliciet te benoemen. Nog altijd zijn er eind december overal volop Tambú-feesten waarbij men tekstueel terugblikt op het afgelopen jaar.
In het Museo di Tambú Shon Cola zijn regelmatig evenementen waarin de muziek centraal staat. In de prachtige tuin rondom het museumgebouw kun je dan genieten van de Tambú én van heerlijk eten. Voor meer informatie kun je het beste kijken op de Facebook of Instagram van het museum.
Museo Ka’i Òrgel Shapo
Voor dit museum zal je de reis moeten maken naar Bandabou, het prachtige westen van het eiland. Een reis naar Curaçao is sowieso niet compleet zonder minstens een dag naar dit deel van het eiland te zijn geweest. De natuur en de stranden zijn hier prachtig én je kunt hier een bezoek brengen aan het Museo Ka’i Òrgel Shapo.
Net als het Museo di Tambú Shon Cola is dit geen groot museum, maar bevat het wel veel mooie verhalen. In dit geval draait het letterlijk en figuurlijk om een lokale variant van de cilinderpiano. Dit instrument is waarschijnlijk uitgevonden in Italië of Engeland en is via Venezuela in Curaçao terechtgekomen.
In het Museo Ka’i Òrgel Shapo kom je alles te weten over de geschiedenis van het muziekinstrument op het eiland en de belangrijke rol die Serapio Pinedo daarbij heeft gespeeld. Het is hem namelijk gelukt om zelf een orgel te bouwen én er nieuwe muziek op te zetten. In 2016 opende hij op 93-jarige leeftijd het Museum di Ka’i Orgel, dat na zijn overlijden is overgenomen door zijn dochter en haar man.
Zij vertellen vol passie over de geschiedenis, de kenmerkende muziek van het Ka’i Orgel en wat voor rol deze heeft gespeeld in de muziekgeschiedenis van Curaçao. De mooiste verhalen gaan over het instrument zelf. Een Ka’i Orgel zit behoorlijk complex in elkaar en dan zijn er ook nog de rollen waar de muziek op staat. Dit zijn grote houten cilinders met honderden spijkers erin. Op elke rol staan acht verschillende composities.
Aan het einde van de rondleiding krijgen we het orgel in actie te zien. Ook hier is de wiri weer het begeleidende instrument. Zo zie je dat er ook connecties zijn te leggen tussen het Ka’i Òrgel en de Tambú. Door beide musea te bezoeken hebben we een mooi beeld van de traditionele muziek van Curaçao en die blijkt nog steeds springlevend te zijn.
Vibra in Bario
Wie luistert naar hedendaagse muziek van Curaçao zal nog steeds elementen van de klassieke stijlen herkennen. Wij bezochten op een zaterdagavond het feestje Vibra in het Bario Hotel. We zagen daar DJ Jay Stax en MC Don T aan het werk. Bij aankomst lag de focus op snelle moderne muziek, maar later op de avond kwam er meer en meer ruimte voor bijvoorbeeld de bachata. Mooi om te zien is dat het publiek moeiteloos weet over te schakelen op de meer klassieke dansstijlen.
Kaya Kaya
Op dat feestje raakten we ook in gesprek met de mensen achter het Kaya Kaya Festival. Wie rondloopt door Otrobanda zal het zeker opvallen dat steeds meer huizen worden opgeknapt en dat er veel prachtige street art is te vinden. Dat is voor een groot deel toe te schrijven aan Kaya Kaya. Dit festival combineert kunst en cultuur aan sociaal werk en maakt zo van Otrobanda een prachtige en kleurrijke buurt. Bij een bezoek aan Curaçao is een tour langs de street art van Kaya Kaya een dikke aanrader. Op 2 september is weer een nieuwe editie van het festival en volgens de organisatie gaat dit een geweldig feest worden.
Curaçao North Sea Jazz
De mannen van Kaya Kaya hoopten dat hun festival in 2023 samen zou vallen met Curaçao North Sea Jazz, maar dat is helaas niet gelukt. Vanwege de nasleep van corona zijn tourschema’s overvol, kosten gestegen en is personeel schaars. Daarom is er dit jaar geen Curaçao North Sea Jazz. De organisatie zet wel volop in om in 2024 weer van de partij te zijn. In het verleden wist het festival grote namen als Lionel Richie, Stevie Wonder, Diana Ross en Prince naar het eiland te halen. Hopelijk is er in 2024 weer een sterke editie die ook nog eens samenvalt met Kaya Kaya.
Meer informatie over een reis naar Curaçao kun je vinden op de website van het Curaçao Tourism Board.
