Zo aan het begin van de zomer was het weer raak in Leeuwarden, waar de metalheads van het land samenkomen voor een nieuwe editie van het festival Into the Grave. Drie dagen metal in de binnenstad in de hoofdstad van Friesland, wat getergd werd met wat wijzigingen en afzeggingen, maar onderaan de streep een epische ervaring wist neer te zetten.
Into the Grave is anders dan andere festivals waar je bent geweest. In plaats van een weiland midden in de polder sta je hier op een plein te midden van de stad, vlak voor Leeuwardens eigen Toren van Pisa: de Oldenhove. Voorheen was dit de begraafplaats, totdat deze plaats moest maken voor een parkeergarage en plein en dus de perfecte plek om heerlijk, harde en duistere bands te laten spelen voor een flink publiek. Het festival is ruim opgezet met slechts twee podia, waarbij het hoofdpodium zich op het plein bevindt en je de trappen afloopt om over de weg een stukje verderop bij het kleinere podium, de Reaper Stage, uit te komen.
Tussenin bevinden zich meerdere eet- en drinkgelegenheden, evenals wat winkeltjes. Into the Grave voelt knus en klein opgezet, waar het weldegelijk een flinke zee aan mensen binnenhaalt. Wat mij echter het meeste trekt is dat je bij ieder optreden naar voren kunt lopen door de zee aan mensen zonder dat je platgedrukt wordt. Jazeker, er wordt gepit, maar daar wordt ruimte voor gemaakt. Into the Grave is een festival voor mensen die van de muziek komen genieten, los kunnen gaan wanneer ze dat willen, maar wanneer je dat niet wilt dan is er ook alle plek. En belangrijker nog: alles gaat gepaard met briljante geluidskwaliteit – werkelijk ongekend hoe goed dit ieder jaar is, zeker voor een outdoor festival.
De dagen worden redelijk thematisch ingedeeld, waarbij deze eerste dag in het teken van de glory en power staat met een symphonische hint. Zo zag ik vele theatrale acts zoals de over de top gouden prins Angus McSix en zijn Amazone- en Doodhoofd-gitaristen. Nummers zingend als Laser Shooting Dinosaur is het een vrolijke en vooral komische boel. De hilariteit werd helemaal groot toen er een opblaaseenhoorn het publiek in werd gegooid en iemand opdracht kreeg om hierop bier te halen voor de gitariste. Hier past Warkings op het kleinere podium ook perfect bij die enthousiaste power metal maken, verkleed als strijders door de eeuwen heen. De Spartaan, de kruisridder en een viking krijgen het publiek goed mee. Ook hoofdact Trollfest zorgt op het kleine podium voor een hoop gelach in hun roze flamingo outfits en non-conventionele optreden. De absolute definitie van de partyband zal dit niet voor iedereen weggelegd zijn.
Het Nederlandse Blackbriar geeft een indrukwekkend optreden met symphonische metal in de stijl van After Forever en Nightwish. Het geheel krijgt nog meer persoonlijkheid mee door een fraai duet in het nummer Selkie, wat nooit eerder gedaan werd. Hier valt de balans van geluid weer zeer positief op. Ieder element is goed te horen wat bij een stijl met dergelijk veel instrumenten een must is. De derde categorie van de dag valt onder de progressive, melodieuze metal bands zoals Evergrey en hoofdact Amorphis waarmee Into the Grave grote namen neerzet en tot veel meezingen leidt. Meest indrukwekkende van de dag was voor mij echter het optreden van gitaarvirtuozen Dragonforce die met twee gigantische arcade kasten, confetti en vuur alle optredens deed verbleken.
Dag twee begon sterk met lekkere death acts van Necrotted en het old skool Jungle Rot. We weten dit, omdat zanger Dave Matrise wel 50x vermeldde dat zijn band Old Skool was, het volgende nummer Old Skool was en of we klaar waren voor Old Skool. Jungle Rot had oorspronkelijk op het kleine podium gespeeld, maar door een late afzegging van Cane Hill kregen de oude rotten het hoofdpodium en dat werd gewaardeerd door het publiek. Persoonlijk deed de dynamiek van Necrotted meer voor me dan het meer basic Jungle Rot, maar Old Skool moet geëerd worden uiteraard. Nog meer gekke verschuivingen vonden we daarna toen op het kleine podium het excellente Orbit Culture speelde – die eigenlijk de volgende dag op het podium zouden staan. De enige meer metalcore gerichte band van de dag maakte en sterke indruk en kreeg het publiek goed mee. Iets wat de meeste bands op het kleinere, intieme podium lukt maar nog steeds verdienen deze heren alle lof.
Vreid wat herrees uit de assen van het almachtige Windir kon geen indruk maken tijdens Into the Grave 2023. De Noorse blackmetalband kent een hoop andere invloeden en het getoonde maakte een vlekkerige indruk. Voor de oningewijden kon een vroeg nummer in de set als een bas-geleide jamsessie gezien worden die na een minuten van opbouw eindelijk wat akkoorden en overdrive gebruikten om prompt voorbij te zijn. Het geheel straalde ook weinig enthousiasme of enige flarden van plezier uit wat zeker niet mee hielp. Er waren momenten waarop je Windir hoort en het zijn die momenten die het zware tillen voor hun rekening moesten nemen. Voor de rest kon Vreid weinig reactie uitlokken uit het publiek dat mondjesmaat toch aanvulde, met een nieuw nummer als hoogtepunt.
Het tegenovergestelde was waar voor Kryptos, de jaren ‘80 geïnspireerde heavy metal band uit Bangalore in India. Vol vuur en attitude speelden deze heren pakkende knallers vol enthousiasme! Het heerlijke bolle, no-nonsense geluid doet terugdenken aan vroeger maar misstond geen moment. Hetzelfde voor het Finse Omnium Gatherum die melodieuze death brengen met heerlijke folkinvloeden. Mogelijk was dit zelfs de grootste verrassing van de dag met hoe sterk het zestal uit de verf kwam. Absoluut werd dit geholpen door het uitstekend gebalanceerde geluid wat de hele dag al een thema is geweest! Totdat dit bruut verstoord werd tijdens het volgende optreden van klassieke Britse Black Metal band Cradle of Filth. Het geluid was zo’n brij dat het alleen uit te maken was wat er gespeeld werd wanneer je de nummers kende. Gitaren waren veel te zwak en zodra er geblast werd met dubbel bass verdween alle contour van de muziek. Enkel tijdens het langzamere Nymphetamine leek het enigszins ok, maar het was een enorme domper op de show die de vervanger van Exodus had willen neerzetten.
Aan de andere kant werd de dag afgesloten met meer alternatieve bands dan metalbands. Psychonauts maakte een diepe indruk, wederom met fijn geluid en een heerlijke sfeer. Het Vlaamse trio gaf een heerlijke andere draai met dikke screams en een groovy stijl dan wat voorheen het podium verrijkte. Met name het afsluitende The Fall of Consciousness heeft nog dagen in mijn hoofd rondgedoold! Minder enthousiast was ik over The Vintage Caravan die hun naam eer aan doen en pure 70/80’s style van Rock neerzetten. Een goede show op een gemiddeld festival, maar een lichtelijk vreemde eend in de bijt op een metal georiënteerd festival. Maar, Into the Grave zou Into the Grave niet zijn als ze niet een gigantische naam vanuit de metal geschiedenis neer zouden zetten voor het einde en deze zaterdag werd dan ook afgesloten met het legendarische Testament. En wat een waanzinnige show was dit! Anderhalf uur enkel maar nummers klappen en hit na hit op perfecte wijze overbrengen. Het deed me ook herinneren aan hoe veel plezier op het podium uitstralen het verschil maakt in het overbrengen van je muziek. Zanger Chuck Billy liet al weten dat Testament inmiddels 40 jaar op het podium staat, maar ze stonden er met de energie van twintigers, zij het een beetje grijs. Het was de perfecte afsluiter voor een enerverende dag, die ook zeker door het publiek goed ontvangen werd waardoor eindelijk de degelijke circle pits en crowdsurfs konden plaatsvinden.
Into the Grave was daarmee niet voorbij; de dag erop zouden grootheden als Municiple Waste, Clutch en Monster Magnet het podium betreden en nog een dag aan herrie veroorzaken voor de omwonenden in Leeuwarden, afgesloten door de dikke act Jinjer. Volgend jaar van 7 tot 9 juni sta ik hier zeker weer waar Crystal Lake, Nanowar of Steel, Hellripper en het Belgische Bütcher waar de eerste namen zijn. Wil je nu eens een andere stijl metalfestival dan kan ik je zeker aanraden om naar Leeuwarden af te reizen voor Into the Grave.
