Als er een Ierse pub zou zijn in het voorportaal van de hel, dan zou Lankum niet misstaan als huisband. En dat bedoelen we als compliment. De band uit Dublin maakt klassieke folk met een heel duister randje. Soms zo duister dat tijdens het optreden sommige bezoekers met de handen op de oren de zaal verlieten.
Van te voren viel al op dat de bezoekers in de Grote Zaal vanuit zeer diverse subculturen afkomstig waren. Veel folkliefhebbers, die de avontuurlijkste band in hun favoriete genre wilden zien, maar ook muzikale alleseters en veel liefhebbers van metal en punk. De combinatie punk en folk is behoorlijk populair dankzij bands als Dropkick Murphys en Flogging Molly, maar Lankum tapt uit een geheel ander vaatje.
Uilleann pipes
De basis van de nummers van Lankum is de klassieke Ierse folk. Hiervoor gebruiken ze instrumenten als akoestische gitaar, viool, concertina, draailier en de Uilleann pipes (een Ierse variant van de doedelzak). Live was er deze avond een drummer aan de bezetting toegevoegd (de broer van bandlid Cormac Mac Diarmada), die vooral indruk maakte met de gigantisch grote trom in zijn set-up. Nummers beginnen vaak rustig, waarna er muzikaal steeds meer de grenzen worden opgezocht, maar soms blijft alles ook keurig binnen de lijntjes.
Tijdens het concert in Utrecht stond het in 2023 verschenen album False Lankum centraal. Alle nummers werden gespeeld in de volgorde zoals ze ook op de plaat staan. Zodoende begon Lankum met een van hun sterkste troeven: Go Dig My Grave. Deze begint als een klassieke folksong maar eindigt met donkere drones en beukende drums. Iemand hier op de redactie omschreef het eens als ‘het geluid van oorlog’. De toon van de avond was dus direct gezet. De live-uitvoering maakte behoorlijk veel indruk en de band speelde direct geconcentreerd de twee daarop volgende nummers.
Intergalactische conferentie
Ook tekstueel speelt Lankum heel mooi met licht en donker. Veel klassieke folkthema’s als de dood, alcohol en hard werken komen voorbij. Deze zijn natuurlijk ook heel goed te vertalen naar hedendaagse punk, waarin Lankum diepe wortels heeft zitten. Zo vertelde Ian Lynch dat de band 10 jaar geleden ook al eens in Utrecht speelde, maar dan in een onverwarmd kraakpand. Zo’n grote zaal van Vredenburg is dan wel andere koek. Lynch vond de zaal overigens vanaf het podium op een intergalactische conferentie lijken. Een passende omschrijving als je erop let.
Tussen al die donkere liedjes is Newcastle een uitzondering. Zangeres Radie Peat kondigde het dan ook aan als een liefdesliedje waarin niemand doodgaat en niks vervelends gebeurt. Het was sowieso erg fijn om de begeleidende praatjes van de bandleden te horen. De nummers kregen meer context, zodat we het prachtige False Lankum nog beter leerden kennen.
Stroboscopen
Iedereen die van te voren een paar keer naar False Lankum heeft geluisterd, weet dat het venijn van dit album in het begin en het einde zit. Go Dig My Grave is de overdonderende opener en The Turn de intense afsluiter. Op het album eindigt dit nummer in een sonische explosie die minutenlang duurt. Toch was een deel van het publiek niet voorbereid op de live-uitvoering van The Turn. Drones en feedback zongen op brute wijze en op hoog volume rond, terwijl stroboscopen de zintuigen geselden. Voor een deel van de bezoekers te veel van het goede. Voor anderen overigens intens genieten.
De mensen die wegliepen misten overigens ook nog de fraaie toegift, met daarin Lankum’s intens mooie versie van The Wild Rover en het instrumentale Bear Creek. Ook deze twee nummers bewijzen dat Lankum unieke muziek maakt, waarin tegenstelde emoties en ervaring op geniale wijze worden samengebracht.