In Duitsland zorgde dit boek van schrijver Timur Vermes voor een behoorlijke rel en zeer stevige discussies. Hier in Nederland zal dat wel iets minder zijn, maar dat neemt niet weg dat de hoofdpersoon van deze roman nogal beladen is.
In Daar is hij weer draait het namelijk om Adolf Hitler. Verwacht niet iets in de trant van Der Untergang, maar een verhaal dat de moderne mens een confronteerde spiegel weet voor te houden. Dit boek speelt zich namelijk af in 2011.
Grappig?
Adolf Hitler ontwaakt in de zomer van dat jaar op een braakliggende terrein in hartje Berlijn. Hoe dat komt is niet duidelijk en dat doet er ook niet toe, want het verhaal dat Timur Vermes gaat vertellen is bovenmatig interessant. Ook als je niet op alle vragen een antwoord krijgt. Het boeiende, en ja zelfs grappige, aan dit boek is hoe iemand uit de jaren 40 tegen het moderne Berlijn aankijkt. Dat diegene nu een beladen figuur uit de recente geschiedenis is voegt daar natuurlijk heel veel aan toe.
Het moge duidelijk zijn dat Hitler niet onopvallend over straat kan. Een kioskhouder neemt hem onder zijn hoede en stelt Hitler voor aan een paar televisiemakers. Niemand gelooft natuurlijk dat de hoofdpersoon ook daadwerkelijk Adolf Hitler is. Ze zijn hem allen aan voor een imitator, een hele goede zelfs. Al snel mag Hitler daarom op komen draven in een talkshow op televisie. Met behulp van social media is Hitler weer binnen no time de meest besproken man in het land.
Knappe imitator
Het knappe aan dit boek is dat het heel veel knap geconstrueerde lagen bevat, maar dat het als geheel heel makkelijk leest. Zo is het interessant om te lezen hoe het een man vergaat die na een pauze van ruim 65 jaar opeens rondloopt in de moderne tijd, maar ook de misverstanden tussen de echte Hitler en alle mensen die hem als knappe imitator zien zijn niets minder dan vermakelijk. Tegelijkertijd zie je in dit boek hoe makkelijk iemand met verderfelijke ideeën zijn mening kan geven en hoe snel allerlei mensen (weer) achter hem aanlopen.
Alhoewel we toch echt met de originele Hitler hebben te maken, zet Vermes hem gelukkig neer als een redelijk sympathieke man. Dat klinkt raar, maar het maakt het boek erg plezierig om te lezen (ook dat klinkt raar). De romanfiguur Adolf Hitler is in het boek een man met weliswaar bedenkelijke denkbeelden, maar tegelijkertijd ook behoorlijk naïef. Dit boek heeft ook in de verste verte helemaal niets interessants te bieden voor de hedendaagse neo-nazi of fascist. Een van de grappigste stukken in het boek is juist als Hitler een bezoek brengt aan het kantoor van een extreem-rechtse partij. Hij heeft geen goed woord over voor wat hij daar aantreft.
Satire is een heel sterk middel om taboes te doorbreken en beladen onderwerpen bespreekbaar te maken. Timur Vermes is daar op uitstekende wijze in geslaagd. Daar is hij weer is met stip het origineelste boek van het jaar. Een die in de eerste plaats grappig is, maar die je ook zeker tot nadenken aanzet.