Meestal als een museum een nieuw topstuk aan de collectie toevoegt, dan is er sprake van een werk van een beroemd kunstenaar. Bij een museum als Naturalis gaat dat natuurlijk net even anders. Hier is de kunstenaar vervangen door de magie van Moeder Natuur, maar is er tegelijkertijd toch ook nog sprake van een betrokken beroemdheid.
Het nieuwste topstuk van Naturalis is een reusachtig stuk bergkristal van zo’n 1750 kilo. Normaal gesproken krijgt bergkristal niet de ruimte om te groeien tot een formaat als deze, omdat het meestal opgesloten zit tussen andere mineralen. Als kwarts de zuiverst mogelijke kristallen vormt – zogeheten edelsteenkwaliteit – dan is dat onder heel bijzondere omstandigheden gebeurd. Edelstenen-expert Hanco Zwaan van Naturalis durft te stellen dat de kans dat er nog eens zo’n groot stuk bergkristal tevoorschijn komt vrijwel nihil is.
Mount Ida
Dit kristal is waarschijnlijk ongeveer 270 miljoen jaar geleden gevormd, onder Mount Ida in de Amerikaanse staat Arkansas. Dat gebeurde onder unieke omstandigheden. Bij een breukzone werden dikke zand- en kleilagen omgevormd tot zandsteen en schalie. Toen 280 miljoen jaar geleden de gesteentes omhoog werden gestuwd om het huidige gebergte te vormen, ontstonden er veel scheuren in de gesteentelagen. Door deze scheuren circuleerde heet grondwater, waarin veel silicium uit omringende gesteenten was opgelost.
Dit water koelde vervolgens af in door de scheuren ontstane openingen, waardoor grote hoeveelheden van het siliciumrijke mineraal kwarts ontstonden. Tegen de wanden van de scheuren konden op sommige plekken perfecte, zuivere kwartskristallen vormen: bergkristal. In Naturalis wordt het cluster een prachtige aanvulling in de zaal de Aarde waar het kristal vanaf zaterdag 27 mei 2023 te zien zal zijn. Deze ruimte staat in het teken van geologische processen en de opbouw van onze planeet.
Privémuseum
Het kristal is al een flinke tijd geleden uit de grond gehaald en was tot voor kort in handen van een alpinist en kristalzoeker uit Zwitserland die thuis een privémuseum had. De alpinist in kwestie is 20 jaar geleden overleden, waarna zijn familie het museum nog een tijdlang intact hield. Onlangs is besloten om het privémuseum te sluiten en is de familie op zoek gegaan naar een nieuwe bestemming voor het prachtige stuk kristal. Ze wilden graag dat het te zien zou zijn voor een groter publiek.
Naturalis kreeg, dankzij bemiddeling van Stone Gallery in Baarn, de kans om als eerste het kristal te kopen. Best bijzonder, want normaal gesproken koopt het museum nooit nieuwe stukken. Dankzij financiële steun van het Mondriaan Fonds én een schenking van Martin Garrix kon Naturalis het unieke stuk toevoegen aan de collectie. Martin Garrix is naast wereldberoemd DJ ook een gepassioneerd liefhebber van mineralen.