Ai Weiwei vertelt vele verhalen in de Kunsthal

Hoe omschrijf je in een paar woorden het oeuvre van de Chinese kunstenaar Ai Weiwei aan iemand die zijn werk niet kent? Onbegonnen werk. In vier decennia tijd heeft hij zo veel verschillende dingen gedaan, dat het lastig is om ergens te beginnen. Wel zijn er genoeg thema’s te noemen die je bij Ai Weiwei vaak tegenkomt: activisme en tegendraadsheid.

In de Rotterdamse Kunsthal komt heel veel van zijn kunst aan bod en daar valt direct op hoe fraai dit is gedaan. Door te kiezen voor een chronologische presentatie zie je heel goed welke fases er zijn te kenmerken in het werk van de kunstenaar. Vooral de zalen waarin extra veel te zien is maken indruk. Zeker omdat er gekozen is voor doorkijkjes tussen de verschillende zalen. Hierdoor lijkt alles met elkaar verbonden in een wondere wereld die Ai Weiwei ons toont. Als bezoeker krijg je bijzonder veel verschillende verhalen mee, waardoor je hevig geïnspireerd weer huiswaarts keert.

Middelvinger

Het ene werk is juist erg subtiel en moet nader worden bekeken om tot de essentie door te dringen, terwijl bij andere werken de boodschap direct en rauw binnenkomt. Neem bijvoorbeeld de serie Study of Perspective, waarin de opgestoken middelvinger een hoofdrol speelt. Het gebaar kan weggezet worden als slechts obsceen, maar het is veel meer dan dat. Er zit een diepere laag in waar politiek en onderdrukking een belangrijke rol spelen. Want waar steekt hij nu precies zijn vinger naar op? Zo gaat het vrijwel met alle werken die in de Kunsthal te zien zijn. Neem bijvoorbeeld ook de tijd om goed tot te laten doordringen wat Ai Weiwei te zeggen heeft over de aardbeving in Sichuan.

LEGO

Mooi zijn ook de werken die Ai Weiwei van LEGO-steentjes maakte. Die zijn in eerste instantie heel fraai om te zien, zoals de kopie van De verkrachting van de dochters van Leucippus van Rubens, maar ook hier is steeds weer een diepere laag aanwezig. Zo is bij het kopiëren van het werk van Rubens een cherubijn vervangen door een op het oog schattige pandabeer, die symbool staat voor de macht van de staat China. Andere LEGO-werken tonen bijvoorbeeld de kunstenaar als vluchteling of laten een ogenschijnlijk abstract werk zien dat verwijst naar de vaarroute van een schip vol vluchtelingen. Altijd is er stof tot nadenken. Zelfs bij de beroemde vloer vol zonnebloempitten of bij de net zo bekende constructie van fietsframes.

S.A.C.R.E.D.

Veel indruk maakt ook het werk dat teruggrijpt naar de ruwe behandelingen die Ai Weiwei kreeg van de Chinese overheid. Zoals de omvangrijke installatie S.A.C.R.E.D. Hiervoor maakte hij van metaal een zestal kopieën van de cel waar hij 81 dagen heeft doorgebracht in 2011. Wie op een verhoging gaat staan, ziet beklemmende scenes uit die periodes waarin vooral het feit dat er bij alles bewakers aanwezig waren indruk maakt. De heftige gebeurtenissen uit het leven zijn op een artistiek geweldige wijze uitgewerkt tot spraakmakende kunst. Dat is de kracht die je overal in het werk van Ai Weiwei tegenkomt. Deze expositie is daarom niet te missen. De kunst is van hoogstaand niveau en de verhalen zijn zo belangrijk dat iedereen ze moet horen.

Ai Weiwei – In Search of Humanity is te zien tot en met 3 maart 2024