In 2024 zal in België uitgebreid worden stilgestaan bij het werk van James Ensor. Hierbij horen naast tentoonstellingen en andere festiviteiten natuurlijk ook uitgaven van boeken. Dit exemplaar van Jan Bultheel is een heel bijzondere te noemen.
Op het eerste gezicht is Onze James – De vrouwen van Ensor een fraai gemaakte graphic novel over een zomerse dag in Oostende, maar het voorwoord, nawoord en het kijkje achter de schermen in het boek geven Onze James heel veel lagen met extra diepgang. Hiervoor kreeg Bultheel de hulp van Eric Min, die een biografie over James Ensor schreef.
Maskers
Opvallend is dat in de graphic novel Ensor zelf niet ten tonele verschijnt. Hij staat wel op de cover met een van zijn kenmerkende maskers op. De inspiratie voor het vele gebruik van maskers in zijn schilderijen komt uit de winkel die de moeder en tante runden. Daar verkochten ze naast souvenirs en schelpen ook carnavalsartikelen waaronder maskers. Het is ook deze winkel die het decor vormt voor het verhaal.
Moeder en tante kibbelen over onder andere James en zijn zus Mariëtte (Mietje) en tegelijkertijd komen er (voornamelijk vrouwelijke) personages voorbij. Door de gesprekken die gevoerd worden tussen de verschillende personages krijg je een mooi beeld van wie James Ensor min of meer was. Zelf liet de kunstenaar altijd weinig los over zijn privéleven, waardoor er altijd een soort van mysterieuze waas rondom Ensor was. Het verhaal van een zomerdag in 1904 die Jan Bultheel met ons deelt komt waarschijnlijk heel dicht in de buurt van de waarheid.
Acteurs
Ook Eric Min is daar in het nawoord behoorlijk stellig over. Hij geeft in zijn tekst extra duiding aan het verhaal uit de winkel. Ook geeft hij extra context aan de dames die een rol spelen. Vervolgens neemt Butheel zelf weer het woord en laat hij zien hoe hij het boek heeft gemaakt. Dat is een stuk complexer dan je wellicht in eerste instantie zou verwachten. Er is zelfs gebruik gemaakt van acteurs.
Als je na het lezen van de teksten achterin het boek nogmaals aan het verhaal begint dan zie je pas echt de ware rijkdom van Onze James. De tekenstijl is een mooie combinatie van het oeuvre van Jan Bultheel met kenmerkende elementen uit het werk van Ensor. Er zijn meerdere verwijzingen te vinden naar beroemde schilderijen van James Ensor zoals De intrede van Christus in Brussel in 1889 en De oestereetster. Ook valt dan op hoe Bultheel als een regisseur te werk is gegaan om dit prachtige kunstwerk te creëren. Onze James verdient het om een belangrijke plek te krijgen in de viering van het Ensor-jaar.