Tegenwoordig maken we bijna dagelijks foto’s, maar er was een tijd dat dit enkel was weggelegd voor pioniers en wetenschappers. Wij zetten een aantal van deze pioniers voor je op een rij.
Mede dankzij de steeds beter wordende camera’s op onze telefoons maken we meer foto’s dan ooit. Wat vroeger een ingewikkelde onderneming was is nu kinderlijk eenvoudig. Daarom leek het ons een mooi idee om eens stil te staan bij een aantal mijlpalen uit de geschiedenis van de fotografie.
Het begon waarschijnlijk allemaal in 1826 bij de Fransman Joseph Nicéphore Niépce. Al in 1793 startte hij met experimenteren en na flink wat jaren lukte het om ook echt foto’s te maken en deze op papier af te drukken. Of bovenstaande foto echt de allereerste is valt te betwijfelen, want er schijnt een oudere foto van Niépce uit 1825 te bestaan. In ieder geval is de foto die hij maakte vanuit zijn raam heden ten dage bekend als eerste foto ooit. Om de foto te maken had Niépce een sluitertijd van maar liefst 8 uur nodig. Hieronder zie je een bewerkte versie van de foto, waardoor duidelijker te zien is wat het onderwerp van de foto was.
Joseph Nicéphore Niépce overleed in 1833, waardoor hij ietwat in de vergetelheid raakte als grondlegger van de fotografie. Die eer ging lange tijd naar Louis Daguerre. Zijn daguerreotypie zorgde ervoor dat anderen ook relatief eenvoudig foto’s konden maken. Hierdoor nam de fotografie een wereldwijde vogelvlucht. Hierboven zie je de eerste foto waar mensen op te zien zijn.
In die tijd was een lange sluitertijd noodzakelijk. Daguerre had in 1839 zo’n 10 minuten nodig voor een foto van de Place de la République in Parijs. Door de lange tijdsduur zie je geen verkeer op de foto, maar links onderin wel een wazig beeld van een schoenpoetser en zijn klant.
Rond die tijd begon men ook in Nederland foto’s te maken. De eerste is waarschijnlijk gemaakt door de Zutphense apotheker Willem Hallegraeff. Hij maakte een foto van een prent van Aarnout Jacobus van Eyndhoven. Deze foto is in het bezit van Stedelijk Museum Zutphen.
Voor de ontdekking van de foto van Willem Hallegraeff was lange tijd bovenstaande foto van Henri Vriesendorp uit Dordrecht de oudste Nederlandse foto.
De selfie is ook al ouder dan je denkt. Vroeger heette dat nog gewoon een zelfportret. De allereerste stamt uit 1939. Robert Cornelius maakte hem in Philadelphia en moest ongeveer een minuut lang stilzitten.
De eerste fotografen begonnen ook interesse te krijgen in het vastleggen van bijzondere zaken. Zoals de maan. De eerste foto van de maan komt uit 1840 en is gemaakt door John W. Draper. Helaas is deze foto flink beschadigd.
John Quincy Adams was de eerste Amerikaanse president die op de foto is gezet. Deze foto komt uit 1843. Twee jaar eerder schijnt er al een foto gemaakt te zijn van president William Henry Harrison, maar die is verloren gegaan.
Vijf jaar na de eerste foto van de maan lukte het de Franse wetenschappers Louis Fizeau en Leon Foucault om een foto van de zon te maken.
De eerste luchtfoto is gemaakt vanuit een ballon door de Fransman Gaspard-Félix Tournachon, maar deze is verloren gegaan. Het oudste bewaarde beeld is een foto van de stad Boston door James Wallace Black. Samen met Samuel Archer King ging hij omhoog met een luchtballon, waar het hem lukte om één scherpe foto te maken.
In 1855 begon James Clerk Maxwell met het ontwikkelen van een techniek om kleurenfoto’s te maken. Dat lukte hem in 1861. Samen met Thomas Sutton maakte hij een foto van een strik met een Schotse ruit.
Oorlog is helaas van alle tijden. Dus op een gegeven moment verscheen ook de eerste foto van een oorlog. Carol Szathmari staat bekend als eerste oorlogsfotograaf. Hij maakte zijn eerste foto’s tijdens de Krimoorlog (1853-1856), maar het oudst bewaarde beeld komt van de Slag bij Sedan tijdens de Frans-Pruisische Oorlog in september 1870.
Ook in de 20ste eeuw ging de ontwikkeling van de fotografie door. Zo lukte het fotograaf Charles Martin en wetenschapper William Longley in 1926 om de eerste kleurenfoto onder water te maken. De foto is gemaakt bij de Florida Keys en laat een everlipvis zien.
De volgende belangrijke stap is de ontwikkeling van de digitale fotografie. In 1957 maakte Russell Kirsch deze foto van zijn zoon. Dat was 20 jaar voordat Kodak de eerste digitale camera op de markt bracht.
Het duurde vervolgens nog flink lange tijd voordat digitale fotografie zich kon meten met analoge. Om een voorbeeld te geven: pas in 2009 was het portret van een Amerikaanse president met een digitale camera gemaakt. Fotograaf Pete Souza maakte deze met een Canon 5D Mark II.
Op dit moment is Instagram een van de belangrijkste kanalen om foto’s te delen. Dat kunnen zowel artistieke foto’s of nieuwsfoto’s van professionele fotografen als thuiskiekjes en selfies van amateurs zijn. Het begon allemaal op 16 juli 2010 toen Kevin Systrom de eerste foto op Instagram plaatste. Toen heette de app overigens nog Codename. De naam Instagram volgde drie maanden later. Op de foto zie je de hond van Systrom terwijl ze bij een tacokraam in Mexico staan.
Intussen gaat de wetenschappenlijke ontwikkeling van de fotografie nog steeds door. Bijvoorbeeld in de ruimte. De Parker Solar Probe van NASA wist op 8 november 2018 op slechts 27 miljoen kilometer van de zon te komen. De afstand van de Aarde naar de zon is 150 miljoen kilometer. Door foto’s vanuit de corona van de zon te bestuderen hopen wetenschappers meer te weet te komen over hoe de zon nu precies werkt.
In april 2019 lukte het de NASA om de eerste foto van een zwart gat te maken. Niet met behulp van een ruimtesonde, maar met de Event Horizon Telescope. Dat is overigens niet één telescoop, maar de gebundelde krachten van een wereldwijd netwerk van radiotelescopen. Dit zwarte gat is in het sterrenstelsel Messier 87 dat op 55 miljoen lichtjaar van de Aarde is te vinden.
Alle gebruikte foto’s behoren tot het publieke domein, behalve waar anders is aangegeven.