Beieren is een fantastische vakantiebestemming voor liefhebbers van goed bier. Wij maakten een reis door het noorden van Beieren en bezochten een aantal interessante brouwerijen. Deel 2 van de reis bracht ons naar Bayreuth.
Als je aan Bayreuth denkt dan is bier waarschijnlijk niet het eerste dat in je opkomt. Deze stad is namelijk vooral beroemd vanwege opera en dan het werk van Richard Wagner in het bijzonder. Ook zijn er prachtige paleizen te vinden. Daarom beginnen we onze dag in Bayreuth vroeg met een flinke dosis kunst en cultuur en schuiven we het bier naar het einde van de dag.
De stadswandeling die we maken met een lokale gids begint in het hart van de stad bij het Markgrafelijk Operahuis. Aan de buitenkant ziet dit gebouw eruit als een redelijk normaal klassiek gebouw. De binnenkant is echter zeer spectaculair te noemen. Architect en theateringenieur Giuseppe Galli da Bibiena heeft zich in opdracht van prinses Wilhelmina van Pruisen flink uitgeleefd en het operahuis een overweldigend barok interieur gegeven.
Opvallend is dat alles van hout is. Hierdoor is het interieur van het Markgräfliches Opernhaus bijzonder kwetsbaar en worden er maar zo’n 30 voorstellingen per jaar gegeven. Alleen in de zomer, want verwarming heeft een negatief effect op het kwetsbare hout. Vanwege het zeer diepe toneel was ook Richard Wagner onder de indruk van dit gebouw. Uiteindelijk heeft dit er mede voor gezorgd dat hij in Bayreuth is neergestreken en er uiteindelijk zijn Bayreuth Festspielhaus liet bouwen.
Pianofabriek
Voordat we verder ingaan op Wagner en Bayreuth wandelen we eerst verder door de stad. Zo bezoeken we bijvoorbeeld de Stadtkirche Bayreuth Heilig Dreifaltigkeit waar je de graftombe kunt bezoeken. Via interactieve schermen kom je alles te weten over de mensen die hier begraven liggen en indirect leer je dus ook over de geschiedenis van Bayreuth. Vlak daarbij staat de pianofabriek van Steingraeber & Söhne. In de showroom is vaak een kleine expositie over een componist te vinden en het is ook mogelijk om een rondleiding door de fabriek te krijgen.
De pianofabriek staat aan het begin van de Friedrichstraße, een van de mooiste en statigste straten van de stad. Daar vandaan is het nog maar een klein stuk wandelen naar het Neues Schloss (er zijn overigens twee kastelen in Bayreuth die Neues Schloss heten). Hier woonde de eerder genoemde Wilhelmina met haar man Frederik van Brandenburg-Bayreuth. Aan de achterkant van het paleis ligt een prachtig stadspark.
Aan dat park ligt ook een ander beroemd gebouw: Haus Wahnfried. Hier woonde en werkte de componist Richard Wagner. Nu is het de plek van een museum waar het werk van Wagner centraal staat. Achter de villa kun je het graf bezoeken waar Wagner samen met zijn vrouw Cosima (de dochter van Franz Liszt) ligt. Pontificaal voor Haus Wahnfried staat een buste van koning Ludwig II, de voornaamste geldschieter voor alle wilde plannen van Richard Wagner.
Met zoveel cultuur en geschiedenis zouden we bijna vergeten wat het voornaamste doel is van deze trip. Gelukkig valt het een met het ander te combineren. Gaststätte Wolffenzacher is een beroemd restaurant in Bayreuth. Vooral de bezoekers van de Bayreuther Festspiele komen hier graag vanwege de vele foto’s, schilderijen en accessoires die verwijzen naar de muzikale geschiedenis van Bayreuth. Bij de lunch eet ik een uitstekende rösti met groene en witte asperges en proef ik twee heerlijke lokale bieren. Vooral het kellerbier (Aktien Zwick’l Kellerbier van de Bayreuther Bierbrauerei) uit een stenen pul smaakt goed.
Festspiele
Daarna is het toch weer tijd voor nog wat meer cultuur en geschiedenis. We bezoeken vanzelfsprekend het Bayreuther Festspielhaus op een heuvel net buiten de stad. Vanwege de voorbereidingen van de komende editie van de Festspiele is het helaas niet mogelijk om een kijkje binnen te nemen. Het blijft dus bij een rondje om het gebouw.
Op een andere heuvel net iets verder buiten het centrum vinden we het Ermitage. Een groot park met twee paleizen. Ook deze gebouwen zijn gebouwd in opdracht van Wilhelmina van Pruisen en haar man Frederik van Brandenburg-Bayreuth. Er is een Alten Schloss met daarin een bijzondere grot waarin water een belangrijke rol speelt en een Neues Schloss met een mooie fontein ervoor. Tussen en rondom de paleizen vind je mooie tuinen. Zeker een bezoekje waard.
Na dit alles is het nu echt tijd om meer te weten te komen over Bayreuth en bier. De beste plek om dat te doen is bij Maisel’s Bier-Erlebnis-Welt. Maisel is een van de betere brouwerijen in Duitsland en maakt bijvoorbeeld een weizen die ook in Nederland geliefd is. In de oude brouwerij is nu een bijzonder complex te vinden met daarin een museum, een bierwinkel, een restaurant en zalen voor feesten of congressen. We beginnen met een rondleiding. Hier zie je hoe tot zo’n 50 jaar geleden op de klassieke wijze bier werd gebrouwen. Ook leer je terloops van alles over de Duitse en Beierse biercultuur.
Na de rondleiding is het tijd voor een proeverij waarbij we ontdekken wat voor verschillende bieren ze bij Maisel maken. De brouwerij brouwt vooral traditionele bieren, maar schuwt ook het experiment niet. Onder de naam Maisel & Friends werken ze bijvoorbeeld veel samen met craft brewers van over de hele wereld. Zo proeven we bijvoorbeeld de Hoppy Hell, een klassieke helles met extra dryhopping en een Session IPA die is gemaakt door stagiairs.
Gustungling
Het hoogtepunt van de proeverij is de Maisel & Friends Marc’s Chocolate Bock. Dit is volgens de brouwers een eigen interpretatie van een Ierse stout, maar dan laaggegist als een bokbier. Normaal gesproken proef je tonen van gebrande mout, koffie en chocolade, maar bij Maisel kennen ze een mooi trucje om het bier anders te laten smaken. Dit heet Gustungling. Hierbij wordt een ijzeren staaf verwarmd met een vlam, waarna de staaf in het bier gaat. De suikers zullen hierdoor gaan karamelliseren, waardoor je een heel andere smaak krijgt.
Na de proeverij bezoeken we de bar en het restaurant van Maisel. Deze heet toepasselijk Liebesbier. Zowel op het gebied van bier als van eten is de keuze enorm groot. De keuken biedt een mooie combinatie van klassiek Duits en modern Amerikaans (ik kies voor pulled jackfruit) en er zijn meerdere fantastische bieren op tap, fles en blik. Ik proef onder andere een NEIPA van brouwerij Blech.Brut uit Bamberg en een Vanilla Stout met de toepasselijke naam Katerfrühstück van Schoppe Bräu uit Berlijn.
Bayreuth is een bijzondere plek voor de culturele reiziger, maar het fantastische complex van Maisel maakt het ook tot een dikke aanrader voor de bierliefhebber. Lees ook ons verslag van het bezoek aan Bamberg en Nürnberg.
