De komende maanden staan we in Nederland stil bij het feit dat 75 jaar geleden de Tweede Wereldoorlog eindigde. In Bergen op Zoom doen ze dat op een bijzondere manier met het Dilemma Doolhof.
Het doolhof staat op een plek waar de gevolgen van de oorlog nog altijd pijnlijk zichtbaar zijn. Precies te midden van de Engelse en Canadese oorlogbegraafplaatsen vind je de ingang naar het doolhof. Bij deze ingang, middenin het bos, kun je meer lezen over het idee achter het doolhof: wat is de reden dat deze gebouwd is en wie zijn de makers?
Het Dilemma Doolhof is een installatie van kunstproducent Mothership die we kennen van het drijvend bos in Rotterdam, de IJslandse waterval in dezelfde stad en de Amsterdam Oersoep. Voor het doolhof ging Mothership de samenwerking aan met Heijmans, Brouhaha en theatermaker en scriptschrijver Patrick Feijen.
Witte deur
Wie door het bos naar het Dilemma Doolhof wandelt, zal uiteindelijk tegen een witte deur aanlopen. Als je de deur opent, stap je binnen in het werk en begint de onvergetelijke ervaring. Na het openen van een tweede deur zie je in de muur een luidspreker in de vorm van een kruis met daaronder twee knoppen. Eentje voor Engels en eentje voor Nederlands. Na de keuze klinkt een kort verhaal over twee vrienden in de Tweede Wereldoorlog.
Al snel volgt een vraag. Of beter gezegd: een dilemma. Je moet een keuze maken, een lastige keuze. Kies je voor A, dan moet je de deur openen met een A erop. Kies je B, dan vervolg je je weg door deur B. Hierdoor kom je in een volgende ruimte met daarin ook slechts weer een luidspreker en twee deuren. Op deze manier vervolg je je weg door het Dilemma Doolhof. Al snel blijkt dat keuzes maken helemaal niet makkelijk is. Zeker als het gaat om leven en dood. En soms zijn dingen anders dan ze in eerste instantie lijken te zijn.
Luidspreker
En dan sta je plots weer buiten in het prachtige en vredige bos, maar dan moet de finale nog komen. De poort waardoor je het doolhof binnenging blijkt een platform te zijn. Hierboven vind je de laatste luidspreker. Door het verhaal wat je daar hoort, valt opeens alles op zijn plaats en begrijp je de impact van het doolhof. Bovendien zie je daarboven goed hoe knap het doolhof in elkaar steekt en dat de ruimtes witte kruizen zijn. Net als de honderden graven links en rechts van het doolhof. Om stil van te worden.
In een tijd van herdenken is het Dilemma Doolhof een plek waar (jonge) mensen op unieke wijze geconfronteerd worden met het dagelijks leven ten tijden van de Tweede Wereldoorlog. Het kon zomaar gebeuren dat je plots een beslissing moest nemen die vergaande gevolgen kon hebben. Soms stond zelfs leven en dood op het spel. Monumenten, kransleggingen en toespraken maken ook indruk, maar toch op een andere en soms afstandelijke manier. Vandaar dat Brabant Remembers heeft gekozen voor een interactieve en artistieke aanpak.
Tekst loopt door onder foto
Na het bezoek aan het Dilemma Doolhof en de begraafplaatsen reisden we af richting het centrum van Bergen op Zoom. Nu we daar toch in de buurt waren, konden we er meteen een wandeling door de binnenstad aan vastplakken. Maar eerst was het tijd voor een uitgebreide lunch. Aan de pittoreske Grote Markt ligt Hotel De Draak. Dit is het oudste hotel van Nederland! Als sinds 1397 is in dit pand een hotel gevestigd. Hoe bijzonder is dat? Onderdeel van het hotel is restaurant Hemingway.
Nederlandse wijn
Daar kregen we een lunch waarvan de gangen waren geïnspireerd op het voedsel uit de Tweede Wereldoorlog. Het begint met een tijd dat alles nog op voorraad was en eindigt met een dessert dat verwijst naar de bevrijding, inclusief een replica van de chocoladereep die de Canadese bevrijders uitdeelden. Ook bijzonder waren de wijnen die we erbij proefden, waaronder een mousserende wijn uit Zeeland (Brut de Zélande Wijnhoeve de Kleine Schorre) en een dessertwijn uit de Betuwe (Linge Wit Edelzoet, Betuws Wijndomein). Vanaf 23 september zal het speciale menu te bestellen zijn bij Hemingway.
Tekst loopt door onder foto
Na deze geweldige lunch, waarbij we nog konden napraten over de keuzes in het doolhof, waren we klaar voor een wandeling door de stad. Zo ontdekten we dat in het centrum van Bergen op Zoom onder vrijwel ieder huis een enorme kelder zit. Bij eentje mochten we naar binnen om daar de oesterzwammenkwekerij van Aardzwam&Zo te bezoeken. In het ondergrondse gewelf groeien de paddestoelen op het koffiedik van de lokale horeca. Na de oogst gaan de paddenstoelen weer terug naar de restaurants in de stad. Een prachtig voorbeeld van een circulaire economie.
Torens beklimmen
Na een rondgang door prachtige oude straatjes, de indrukwekkende Gevangenpoort (een van de oudste stadspoorten in Nederland) en natuurlijk het Markiezenhof komen we weer uit op de Grote Markt. Hier beklimmen we de Peperbus. Bovenop dit beroemde gebouw heb je een weids uitzicht over de stad en omgeving. In de verte zie je Antwerpen, de Brabantse Wal en de moderne Pompejus-toren. Deze toren is ook zeker de moeite van het bezoeken waard. Zeker in combinatie met Fort de Roovere en de Mozesbrug. Een bezoek aan Bergen op Zoom en omgeving is dus zeker een aanrader.
Met dank aan Visit Brabant voor de uitnodiging.