Tot en met 9 april staat Madrid in het teken van het Madrid Design Festival. Tijdens de zesde editie van het festival vind je op heel veel locaties in de Spaanse hoofdstad prachtig design en alles wat daar raakvlakken mee heeft. We namen een kijkje en lieten ons verrassen door het veelzijdige aanbod. Dit waren voor ons de hoogtepunten.
Institución Libre De Enseñanza
Het Institución Libre De Enseñanza (afgekort als ILE) was altijd al de plek waar tijdens het festival de lezingen, prijsuitreikingen en evenementen voor pers en genodigden plaatsvonden. Dit jaar is ervoor gekozen om niet alleen het auditorium te gebruiken, maar ook de rest van het prachtige gebouw. De focus ligt hierbij op jong talent, talentontwikkeling en samenwerkingen. Tijdens het ronddwalen komen we langs werk van prijswinnaars van de Rising Talent Awards, een expositie georganiseerd door ginmerk Bombay Sapphire, een kunstmatige grot met luxe stoffen van het merk Gancedo en meerdere installaties die ons wijzen op de huidige klimaatcrisis. Na een rondje door ILE staan al je zintuigen op scherp en ben je klaar om de rest van de stad te ontdekken.
Fernán Gómez Centro Cultural de la Villa
Onder het statige Plaza de Colón zit een groot cultureel centrum met de naam Fernán Gómez Centro Cultural de la Villa. Deze plek is altijd het kloppend hart van het Madrid Design Festival met ook dit jaar weer vier exposities en een installatie die speciaal voor het festival is ontworpen. Bij binnenkomst valt ons oog direct op het werk Contornos del agua van architect Teresa Sapey, dat vlak na de ingang staat. Sapey heeft geprobeerd de beweging van water vast te leggen in een installatie die bestaat uit een serie panelen waar je doorheen kunt lopen. Onderweg hoor je geluiden die met alle verschijningsvormen van water te maken hebben. Zoals het schuren van ijsplaten of het stromen van een beek.
De eerste expositie die we bezoeken is een kleine waar alles draait om Amerikaans hardhout. De American Hardwood Export Council (AHEC) koppelde een aantal bekende Spaanse ontwerpers (waarvan we er een paar later nog vaker tegen zullen komen) aan studenten van designopleidingen. Samen keken ze naar de mogelijkheden van het hout. Dat levert een flink aantal opvallende en mooi gemaakte objecten op.
Daarna volgt de expositie Madre Natura waar de verschillende elementen Water, Lucht, Aarde en Vuur worden uitgelicht met behulp van kunst en design. Het valt op dat de curatoren voor een zeer diverse aanpak hebben gekozen. Hierdoor zie je meerdere objecten bij elkaar staan die het thema vertegenwoordigen, maar samen ook de dialoog aangaan. Favorieten zijn de totems van Justino del Casar. Hij maakte mooie sculpturen van papier maché. Hierbij is niet alleen de esthetische vorm belangrijk, maar ook het soort papier dat hij gebruikte. Dat zijn onder andere rechtbankverslagen, bankpapieren, loten van een loterij en tentamens voor een studie filosofie. Zodra je dat weet, ga je heel anders naar de mooie voorwerpen kijken.
Verderop zien we kunstenaar Barbara Long aan het werk aan haar levenswerk Stair to Heaven. Al jaren werkt ze aan een handgemaakte ladder van textiel die verwijst naar haar leven. Zo zijn de eerste treden kort en nauwkeurig en zijn die uit de pubertijd wild en uitbundig. Hoe ouder de kunstenaar is, hoe minder ze kijkt naar zaken als techniek of een correcte uitvoering en gaat het maken van de treden op gevoel. Mooi, symbolisch werk dat stemt tot nadenken.
Iets heel anders zijn de Pure Plants. De Italiaanse architect Carmelo Zapulla maakte samen met 3D-studio La Máquina een serie planten en cactussen uit de 3D-printer. Het gebruikte materiaal heet Pure Tech en haalt CO₂ uit de lucht. Deze planten zorgen dus voor een gezond leefklimaat zonder dat ze verzorging nodig hebben. Madre Natura laat zien dat we zuinig moeten zijn op Moeder Natuur, maar toont ook dat de natuur in al haar facetten een inspiratiebron is voor kunstenaars en ontwerpers.
Automatisch wandel je na Madre Natura de volgende expositie binnen. Hierin staat de stad Sevilla centraal. In deze stad is design heel belangrijk, maar dan vooral geboren vanuit traditie. Zo biedt de stad onderdak aan traditionele makers van hoeden, kaarsen, altaarstukken, paardentuigen en klassieke bakstenen. Heel mooi toont de expositie hoe ze in Sevilla de traditie levend houden en implementeren in de moderne wereld.
Als laatste biedt Fernán Gómez Centro Cultural de la Villa onderdak aan een kleine, maar zeer interessante expositie over design in Madrid in de jaren ’50 en ’60. Het bewind van dictator Franco bood weinig ruimte voor creativiteit, maar toch waren er wel degelijk ontwerpers die zich bezig hielden met het maken van meubels en gebruiksvoorwerpen. Met veel moeite is het gelukt om topstukken van de belangrijkste namen uit die tijd samen te brengen.
ACdO
Alvaro Catalán de Ocón is waarschijnlijk de belangrijkste naam in het hedendaagse Spaanse design. Op het Madrid Design Festival komen we hem regelmatig tegen. We mochten ook een bezoek brengen aan zijn studio in de wijk Comillas in het zuiden van Madrid. Daar laat hij vol trots zijn belangrijkste werken en een maquette van zijn meest recente werk zien. Vorig jaar maakten we op het festival al kennis met zijn Plastic Rivers, tapijten van gerecyclede PET-flessen die plattegronden van de meest vervuilde rivieren ter wereld laat zien.
Plastic afval speelt ook een rol bij het bekendste werk van Alvaro Catalán de Ocón: de PET Lamp. Op ingenieuze wijze verwerkt ACdO samen met traditionele ambachtslieden van over de hele wereld PET-flessen tot fraaie lampen. Elk land heeft zijn eigen unieke stijl en elke lamp heeft overduidelijk een plastic fles als basis.
Vol trots laat Alvaro een schaalmodel zien van een lamp die hij heeft ontworpen voor Matadero Madrid. Deze bestaat uit een ingenieus systeem van hout, metaal en LED-lampjes. Om het eindresultaat te bekijken, pakken we samen met Alvaro de bus naar Matadero.
Matadero Madrid
Matadero Madrid is de nieuwe culturele hotspot van Madrid. Een enorm complex van slachthuizen is langzaam aan het veranderen naar de belangrijkste plek voor kunst en cultuur in de stad. Er zijn expositieruimtes, theaters en een bioscoop, maar ook horeca en studioruimte voor creatievelingen. In het entreegebouw zien we de lamp van Alvaro Catalán de Ocón en bijzonder ontworpen zitbanken van Moritz Krefter (die we eerder spraken bij de expo van de American Hardwood Export Council). Niet geheel toevallig is in Matadero ook een expositie te zien over het 10-jarige jubileum van de PET Lamp. We krijgen een rondleiding van een trotse Alvaro Catalán de Ocón.
Mujeres que no son florero
Een van de leukste en mooiste exposities van het festival is te vinden in een fraai appartement van QUAM Arquitectura dat verstopt zit achter een nietszeggende deur in een drukke straat. Binnen staat een aantal bijzondere vazen die allen zijn ontworpen door vrouwelijke ontwerpers. De Madrid Flower School (ja, die bestaat echt!) vulde ze met prachtige bloemen. De titel van de expositie is dubbelzinnig en verwijst naar het feit dat mooie vrouwen vaak door mannen als een trofee worden gezien.
Gancedo
Liefhebbers van mooie stoffen, gordijnen en vloerkleden kunnen in Madrid niet om Gancedo heen. In hun winkel in de chique wijk Salamanca ontdek je wat Gancedo zo uniek maakt. Ze hebben prachtige bekleding voor binnen- en buitenmeubels, luxe gordijnstoffen en je kunt je eigen vloerkleed ontwerpen. Hierbij is het ook mogelijk om deze van gerecycled plastic te laten maken. Haast niet te onderscheiden van wol. In de winkel hangt ook altijd kunst van lokale artiesten. En wie het heel beleefd vraagt, mag wellicht een kijkje nemen in de nooduitgang die is ontworpen door Teresa Sapey.
Pablo Palazuelo in Museo ICO
In het hart van de oude binnenstad kun je een bezoek brengen aan Museo ICO. Tijdens het Madrid Design Festival toont het museum vaak het werk van een bijzondere architect. Dit jaar is dat Pablo Palazuelo. Eigenlijk was Palauelo vooral schilder en beeldhouwer, maar architectuur interesseerde hem ook bovenmatig. Hij maakte regelmatig vooruitstrevende ontwerpen die vaak niet werden gerealiseerd, omdat hij niet over de juiste papieren beschikte. De expositie in Museo ICO laat zien hoe creatief zijn ideeën waren en hoe breed zijn speelveld was.
Rasgos intangibles
Bij Mixed Grill hebben we al vaker kennis gemaakt met de raakvlakken tussen design, kunst en de auto-ontwerpen van Mazda. In Madrid staan deze raakvlakken ook centraal in een mooi ingerichte expositie het Palacio Santa Bárbara. We dwalen door een donker labyrint, waar heel fraai uitgelicht verschillende objecten hangen. Soms zie je de link met Mazda direct, zoals bij een kimono, en andere keren zul je je moeten verdiepen in de designfilosofie van het Japanse automerk om de link te kunnen leggen. Leuk is dat er bij deze expositie ook een winkel is met werk van de deelnemende ontwerpers en dat je plaats kunt nemen in de Takumi-uitvoering van de Mazda CX-60. Hierin zie je direct waarom Mazda zoveel waarde hecht aan design.
Uit eten in stijl
Tijdens een bezoek aan Madrid moet er natuurlijk ook gegeten worden. In Madrid barst het van de fantastische adressen. We willen er graag twee uitlichten die wij bezocht hebben tijdens onze trip. Om te beginnen met Mo de Movimiento. Hier maken ze de lekkerste pizza’s van de stad. Voeg daaraan het prachtige interieur toe en het feit dat een groot deel van het personeel bestaat uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en je hebt een adres waar je niet omheen kunt tijdens een bezoek aan Madrid. Daarnaast willen we ook Picalagartos tippen. Dit is de rooftop bar van een hotel aan de beroemde Gran Vía. Boven heb je een adembenemend uitzicht over de stad en kun je fantastisch goed eten.
Overnachten in Madrid
Als we in Madrid zijn dan logeren we graag in het Only YOU Hotel Atocha. Gelegen tegenover station Atocha is dit een perfecte uitvalbasis voor een stedentrip. Niet alleen de metro en de trein zijn dichtbij, maar je wandelt ook in een paar minuten naar het Prado en het Reina Sofia, de belangrijkste musea van de stad. Het ontbijtbuffet van het hotel is alleen al een reden om hier een paar nachten te verblijven.
twentieth century
florero
