Wat is er nodig om een goed verhaal te vertellen? Micha Hamel bewijst met Het zwarte raam dat minimalisme in de literatuur zeer effectief kan werken. Door vrijwel alle randzaken weg te laten, blijft er een beklemmend verhaal over het einde van de wereld over.
Bij het lezen van het boek had ik al snel het idee dat de setting die Hamel beschrijft ook heel goed zou werken in het theater. Helemaal aan het einde van het verhaal kwam ik er, tijdens het lezen van de annotaties, achter dat Het zwarte raam een paar jaar geleden al een muzikaal toneelstuk was dat is uitgevoerd door toneelgroep Orkater. Al snel daarna valt er van alles op zijn plek.
Ook als je de muziek en het decor uit het theater weglaat, blijft er een krachtig verhaal over. Het geheel speelt zich af in een klein huisje op een grote witte vlakte. Er zijn twee bewoners: een man die elke avond laat binnenkomt en een vrouw die binnen een verhaal aan het schrijven is. De twee houden in de basis van elkaar, maar er is ook wantrouwen omdat ze allebei van alles voor elkaar verzwijgen. Dankzij de komst van een mysterieus derde persoon komen we achter de verborgen geheimen.
Klimaatverandering
Tegelijkertijd kom je er als lezer achter dat de twee misschien wel de laatst levende mensen op Aarde zijn. Niet alleen alle mensen zijn verdwenen, maar ook alle grondstoffen. Al snel blijkt dat Het zwarte raam belangrijke vragen aankaart als: hoe lang valt klimaatverandering te ontkennen? Zolang je een probleem negeert lijkt het niet te bestaan, maar hoe lang kan je zoiets volhouden?
Het boek telt net iets meer dan 100 bladzijden, maar stipt daarin een flink aantal urgente thema’s aan. Niet alleen het einde van de wereld en klimaatverandering, maar ook liefde en vertrouwen. De al eerder genoemde minimalistische setting maakt het geheel niet alleen mysterieus, maar biedt ook ruimte om zelf het een en ander in te vullen. Ook mooi is dat de muziek uit het theaterstuk niet geheel is verdwenen, dankzij slimme verwijzingen naar Das Rheingold van Wagner. Het zwarte raam biedt genoeg om over na te denken.