Wie of wat maakt je tot wie je bent? Is dat je familie? Het land waar je geboren bent? Of het land waar je nu woont? Deniz Kuypers is geboren in Nederland, heeft een Turkse vader en woont nu in de VS. In De Atlas van overal zoekt hij uit wat voor gevolgen dat heeft.
Het is best lastig om te omschrijven waar dit boek precies over gaat. Net als een reguliere atlas is deze roman behoorlijk omvattend, maar nooit echt compleet. De rode draad is Deniz Kuypers zelf die het levensverhaal van zijn vader en diens familie op papier wil zetten. De vader van de schrijver is geboren op het Turkse platteland en is uiteindelijk in Nederland terechtgekomen als onderwijzer, maar eigenlijk wilde hij een beroemd schrijver en dichter worden.
Tweede gezin
Hier is hij met een Nederlandse vrouw (de moeder van Deniz) een tweede gezin begonnen. In Turkije woonden zijn andere vrouw en kinderen. Op zich is dat al genoeg stof voor een roman, maar er is meer. Er zijn moorden, tragisch om het leven gekomen kinderen, gespannen verhoudingen en heel veel onbegrip. Hierdoor worden ook veel dingen verzwegen of vermeden.
Deniz Kuypers probeert de geschiedenis van zijn vader helder te krijgen, maar weet eigenlijk heel weinig van hem. Door het opvliegende karakter was er eigen nooit sprake van goede gesprekken en na een ruzie heeft Kuypers zijn vader al vele jaren niet meer gesproken. Het boek gaat daarom ook over een schrijver die probeert een verhaal helder te krijgen zonder de bron te kunnen raadplegen.
Twijfels
Tegelijkertijd trekt Kuypers ook regelmatig vergelijking tussen zijn eigen jeugd en hoe hij nu zijn kinderen opvoedt. Ook hij woont niet meer in het land waar hij is geboren en opgegroeid. Maakt dat je een ander mens? Waar voel je je thuis? De worstelingen en twijfels worden prachtig verwoord. Evenals de ruggenspraak die hij voert met zijn vrouw, moeder en zus. Al snel is duidelijk dat als Deniz Kuypers echt een boek over zijn vader wil schrijven hij hem zelf moet gaan spreken.
De atlas van overal is een bijzonder rijk boek vol met prachtige verhalen van vroeger en nu. Als lezer bezoek je het Turkije van de jaren ’50 en ’60, het Hengelo van de jaren ’90 en het hedendaagse Amerika. Er worden verbanden gelegd en verhalen verteld in een poging om het leven te begrijpen. Een complex leven tussen twee culturen, waar rusteloosheid en onbegrip belangrijke stoorzenders zijn. Met als resultaat een indrukwekkend mooi boek.