Griekenland is veel meer dan zon, zee, strand en archeologie. In het noordwesten van het land vind je bijvoorbeeld de streek Epirus met woeste bergen, prachtige dorpjes en de bijzondere stad Ioannina.
Deze stad ligt te schitteren aan het Pamvotismeer of Meer van Ioannina, met rondom heuvels en bergen en bestaat uit twee delen met elk een eigen sfeer. Een groot deel van de stad ligt namelijk binnen de muren van het Kasteel van Ioannina. Deze is voor het grootste deel gebouwd in de tijd dat de Ottomaanse Ali Pasja over de stad en de weide omgeving heerste. In de periode kende Ioannina een periode van grote bloei en dat is nog steeds heel goed te zien in de stad.
Ook buiten de muren van het kasteel is genoeg te zien. Het reguliere centrum bestaat uit smalle straatjes vol kleine winkels en veel gezellige café’s en restaurants. Dankzij de grote universiteit in de stad is hier altijd wat te doen. Het hele jaar door zitten de terrassen overal goed vol.
Uitzicht
Samen met een gids wandel ik kriskras door het centrum langs historische gebouwen en kerken om uiteindelijk bij het meer uit te komen. Hier vind je een klein park met de naam Mavili. Op deze plek heb je een geweldig uitzicht op de bergen, het meer, het eiland Nisos Ioanninon en het kasteel met de Ali Pasja Moskee.
Vanaf deze plek kun je een boot pakken naar dit eiland, waar je Byzantijnse kloosters en een klein natuurgebied vindt. Je zult hier teruggaan in de tijd en helemaal tot rust komen. Of je wandelt langs de hoofdweg Leof. Karamanli richting de muren van het kasteel. Onderweg zul je dan vooral veel lekkere bakkerszaken en oogverblindende etalages van zilversmeden tegenkomen. Bij de eerste haal je een mierzoete variant van baklava met pistache.
Bij de tweede zie je waar Ioannina en omgeving al eeuwen om beroemd is: het smeden van zilver. Iedere inwoner van de stad zal je vol trots vertellen dat Sotirios Voulgaris, de oprichter van Bulgari, hier uit de streek komt. Meer over de geschiedenis van zilversmeden kom je te weten in het Zilversmidmuseum. Daarvoor zul je het kasteel moeten betreden.
Keuken
Het museum is nog maar een paar jaar open en zit dankzij een financiële injectie van een Griekse bank in een monumentaal gebouw: de voormalige keuken van het garnizoen van Pasja Ali. Het markante gebouw heeft een groot grasveld voor de deur en is omringd door hoge muren. Een plek met een uniek uiterlijk en bijpassende sfeer. In het museum kom je alles te weten over de geschiedenis van het zilversmeden en zie je prachtige voorbeelden van het beste ambachtswerk.
Na een bezoek aan het museum dwaal ik nog wat rond op de zogenaamde Its Kale (een verbastering van het Turkse iç Kale, dat zich laat vertalen als binnenste fort). Hier staan de gebouwen waar Ali Pasja woonde en werkte en waar hij nu begraven ligt. Volgens de verhalen had Ali Pasja, die geen Turk maar een Albanees was, twee kanten. Hij kon wreed en meedogenloos zijn tegenover politieke en militaire tegenstanders of overspelige vrouwen uit zijn harem, maar aan de andere kant zorgde hij goed voor de stad.
Vrijheid
Eén van de zaken die hij slim aanpakte, was zorgen dat er in de stad vrijheid van godsdienst heerste. Zo leefden in Ioannina voor zeer lange tijd moslims, joden en grieks-orthodoxe burgers naast en door elkaar. Deze geestelijke vrijheid was één van de belangrijkste pijlers van de rijkdom van de stad. Ioannina was lang één van de rijkste steden in de Balkan. Dat zie je dus terug in de bijzondere architectuur van de stad.
Zodra de zon ondergaat, komt de stad echt tot leven. De etalages van de juweliers blinken je tegemoet en de eettentjes lokken je met heerlijke geuren. Zoals overal in Griekenland kun je bijna overal naar binnen lopen. Je weet dat het eten altijd goed is. Al snel staat de tafel vol met heerlijke gerechten van de grill om met elkaar te delen.
Na het eten wandel ik nog even door de poorten van het kasteel om in een totaal andere wereld terecht te komen. Hier is vrijwel geen horeca te vinden en daardoor is het heerlijk stil en rustig. Ook is hier bijna geen verkeer, omdat alleen de bewoners (zo’n 4.000) er met de auto naar binnen mogen. Wat een verschil met de andere kant van de muur. Ioannina is echt een bijzondere stad.
Besneeuwde bergtoppen
De stad is ook een mooie uitvalsbasis voor uitstapjes in de regio. Epirus heeft veel te bieden. Zeker voor liefhebbers van ongerepte natuur. Op een half uurtje rijden zit je in Zagori, een prachtig gebied in het Pindosgebergte. Tussen de besneeuwde bergtoppen vind je kleine bergdorpjes met een unieke stijl en sfeer. Als je hier met de auto rijdt, word je om de paar minuten getrakteerd op een nieuw, prachtig uitzicht. Dit is een heel ander Griekenland dan je kent uit de vakantiefolders.
De eerste stop is bij de Kokori-brug. In de 18de eeuw was het in Epirus dat rijke mensen een deel van hun geld schonken aan de gemeenschap. Zo zijn er in Ioannina meerdere scholen te vinden die op deze manier zijn gefinancierd. In Zagori zijn het vooral bruggen. Hierdoor konden de dorpsbewoners makkelijker reizen. Het ontwerp van de brug heeft een kenmerkende Ottomaanse stijl met een mooie boog. In Zagori is een aantal van deze bruggen te vinden. De Kokori-brug is populair vanwege de prachtige ligging en de weerspiegeling van de brug in het water van de rivier.
Bergthee
Eén van de mooiste dorpjes in Zagori is Monodendri en dat is om meerdere redenen. Het charmante dorpsplein rondom een oude boom is zeer fotogeniek en in de straatjes eromheen heb je fijne, kleine restaurantjes waar je terecht kunt voor een kop Griekse bergthee en een stuk lokale kaastaart. Aan de andere kant van het dorp loopt een weg door de bergen naar het klooster van Sint Paraskevi.
Dit klooster is op zich al heel aardig om te bezoeken. Je kunt er oude fresco’s uit de 15de eeuw bewonderen of het nieuwe schilderwerk van het huidige hoofd van het klooster. Het hoogtepunt is echter te vinden op een klein balkon aan de achterkant van het klooster. Hiervoor moet je door het krappe gebouw heen. Eenmaal weer buiten heb je een overweldigend mooi uitzicht op de Vikoskloof, één van de diepste kloven ter wereld. Dit is zo’n plek waar je even niets anders kan doen dan stil zijn en genieten.
Wie tijd heeft, kan naar beneden afdalen voor spannende hikes of een rafttocht door de kloof. Het is dan aan te raden om te overnachten in Zagori in plaats van Ioannina. Een aanrader daarvoor is Rokka in Elafotopos. Dit kleine guest house richt zich op het agrotoerisme. Je kunt helpen met het hoeden of melken van de schapen, het maken van feta of het bewerken van wol. De gastvrouw leert mij hoe ik moet weven achter een weefgetouw, een mooie en rustgevende klus. Na het werken rust ik uit met een glas lokaal gestookte tsipouro, terwijl ik vanaf het terras uitkijk over de bergen en dalen. Zagori en Epirus zijn echt uniek.
Thessaloniki
Wie wil kan de reis naar Ioannina en omgeving combineren met nog veel meer moois. Een klein stukje naar het westen en je zit aan de zee. Vooral Parga is een leuk plaatsje om een paar dagen te verblijven. Ik ga echter een andere kant op. Via Ioannina kom ik op de snelweg A2, die helemaal doorloopt naar de Turkse grens. Onderweg rijd je dan door het ruige Pindosgebergte. Dit is één van de mooiste snelwegen van Europa. In Thessaloniki stop ik voor een kort bezoek aan de stad. Ik wandel langs de boulevard en kijk uit op zee. Onderweg bewonder ik de bekende Witte Toren en het beroemde kunstwerk met de paraplu’s.
Op weg naar de resten van het Romeinse forum kom je door straten die afwisselend zijn gevuld met moderne winkels, kleine Griekse winkeltjes en leuke café’s. Tijd voor een museum is er helaas niet bij, maar er is wel tijd voor een kop koffie in het hippe Ypsilon en ’s avonds een paar biertjes in de uitgaanswijk van de stad. Ik heb niet alles kunnen testen, maar aanraders zijn 90 Music Point, een dive bar waar ze elke avond een DJ hebben, en de ReHab Pub waar ze geweldig goed Grieks craft beer hebben.
Dan is het helaas weer tijd om Griekenland te verlaten. Ik ben hier al vaker op reis geweest, maar deze kant van het land wist me echt te verrassen. Epirus en Ioannina zijn heuse aanraders. Wil je meer tips voor Griekenland? Lees dan ook het verslag van een reis naar Thassos en Kavala.
