Hoe langer 2020 duurt des te meer beginnen we de gewone dingen te missen. Gelukkig kunnen we nog steeds troost halen uit kunst en cultuur. Zoals bijvoorbeeld op het Leiden International Film Festival (LIFF).
Net zoals vele andere festivals moesten ze bij het LIFF vervelende keuzes maken nu er vanwege de gedeeltelijke lockdown weinig mogelijk is. Gelukkig kozen ze ervoor om het festival door te laten gaan. Heel beperkt in de bioscoopzalen met 30 bezoekers per voorstelling en vooral veel online. Dankzij een flinke dosis geluk lukte het ons om op een grauwe zondagmiddag twee films in de bioscoop te kijken: First Cow en Nomadland.
Zowaar kregen we weer ouderwets de festivalkriebels. Het wandelen door de stad naar de eerste locatie (een filmzaaltje waar we nog nooit geweest waren), het plaatsnemen in de zaal en wachten tot het licht uitgaat. Het lijken allemaal kleine dingen, maar het zijn wel zaken die we juist in deze tijd nodig hebben. Zeker als je overal hoort en leest dat het kabinet plannen heeft om op korte termijn ook de bioscopen en musea tijdelijk weer te sluiten.
Maatregelen
Natuurlijk is het nodig om drastische maatregelen te nemen om dat ellendige virus enigszins te temmen, maar er zijn betere manieren om dat te doen. Het is raar dat culturele instellingen die alles eraan doen om mensen zo veilig mogelijk te ontvangen hard worden geraakt en dat tegelijkertijd mensen nog steeds het vliegtuig pakken naar het buitenland of gaan funshoppen in de stad.
Laten we maar vooral hopen dat we COVID-19 snel onder controle hebben en we weer terug kunnen naar een beetje normale wereld. Want wat is het toch fijn om bijvoorbeeld een filmfestival te bezoeken. Ook al is het maar voor twee films. Het door de stad haasten van de ene naar de andere bioscoop, het bespreken van de films, de snelle hap tussendoor, de magie van het witte doek. Het zijn allemaal dingen die het leven een beetje licht geven in dit donkere jaar.
Even niet de sleur van thuis, even de privéproblemen, die vrijwel iedereen heeft, achter je laten. Het is allemaal zo broodnodig om geestelijk gezond te blijven. Een bezoek aan de bioscoop is een belangrijke medicijn tegen de nare bijwerkingen van deze crisis. Het werkt bijzonder helend als je twee uitstekende films te zien krijgt.
First Cow
De eerste film was First Cow van Kelly Reichardt (Old Joy, Night Moves). Ze vertelt het verhaal van Cookie en King-Lu die zich in het ruige Oregon van zo’n 150 jaar geleden tussen de lompe pelsjagers staande proberen te houden. Cookie is kok en King-Lu een Chinese immigrant die op de vlucht is voor Russische criminelen. Als de rijkste man van het dorp een koe koopt, besluiten de twee om ’s nachts stiekem de koe te melken en met de melk koekjes te maken. Deze worden al snel een groot succes, maar dit kan natuurlijk niet voor altijd goed blijven gaan.
Het eerste dat opvalt aan de film is het formaat. De film is in ouderwets 4:3, wat het gevoel geeft dat je naar een oude film zit te kijken. Ook de donkere en soms grove beelden dragen daaraan bij. Veel scenes zijn ’s nachts in het dichte bos opgenomen. Kelly Reichardt zet hierbij de camera vaak dicht op de acteurs, zodat je het gevoel hebt onderdeel te zijn van het gezelschap. Door de film in de hedendaagse tijd te laten beginnen, weet je min of meer de afloop van de film, maar toch biedt het verhaal genoeg verrassingen.
First Cow oogt in alles als een klassieke film. Let ook op de fraaie soundtrack van William Tyler. Wanneer de film uitkomt is nog onbekend, maar je kunt de film deze week nog wel online bekijken via het digitale onderdeel van het festival: LIFF Online.
Nomadland
In Nomadland van regisseur Chloé Zhao is Frances McDormand de grote ster. Zij speelt Fern, een vrouw die alles kwijt is. Het enige wat ze nog heeft is een busje waar ze in woont en waarmee ze van baantje naar baantje rijdt. Ze blijkt niet de enige te zijn. Al snel komt ze in aanraking met mensen die in hetzelfde schuitje zitten en ontstaan er zelfs voorzichtige vriendschappen.
De film laat een beeld zien van Amerika dat we hier niet echt kennen en waar we ook slecht een voorstelling van kunnen maken. Nomadland gaat over de mensen voor wie de American Dream niet is uitgekomen of al jaren voorbij is. De ruimte en vrijheid van het land zorgen ervoor dat ze op een eigen manier hun leven kunnen leiden. En ben je eenmaal een nomade, dan is het heel lastig om weer aansluiting te vinden bij het ‘gewone’ leven.
Ondanks alles blijft Fern altijd positief en behulpzaam. Je krijgt al snel heel veel respect voor haar taaie karakter en haar doorzettingsvermogen. Het stugge van Fern zorgt er ook voor dat er weinig ruimte is voor emotie. Met een andere regisseur en een andere hoofdrolspeler was de film wellicht een tranentrekker geworden. Nu is Nomadland vooral een indringend portret van een sterke vrouw en van de rauwe armoede in Amerika. Begin januari is de film te zien in de bios, maar je kunt deze week ook terecht op het digitale filmfestival van LIFF.
