Vlak voor zijn dood in juli 1890 maakte Vincent van Gogh zijn laatste schilderij: Boomwortels. Na onderzoek is nu bekend geworden waar Van Gogh deze wortels zag en schilderde én waar ze nu nog steeds zichtbaar zijn.
De ontdekking van de exacte locatie is gedaan door Wouter van der Veen, wetenschappelijk directeur van het Institut Van Gogh in Auvers-sur-Oise. Hij vond een ansichtkaart uit 1900-1910 waarop de kenmerkende boomwortels te zien zijn. De vondst en het onderzoek dat daarop volgde heeft Van der Veen beschreven in het boek Attacked at the Roots.
Na de ontdekking van de ansichtkaart schakelde Wouter van der Veen hulp in van senior onderzoekers Louis van Tilborgh en Teio Meedendorp van het Van Gogh Museum en vervolgens ook van Bert Maes, dendroloog en specialist historische bossen. Met zijn allen zijn ze na grondig onderzoek tot de conclusie gekomen dat het zeer waarschijnlijk om de juiste plek gaat.
Enigmatisch
Wouter van der Veen: “Alles wat in dit enigmatisch schilderij te zien is vindt een verklaring aan de hand van wat op de ansichtkaart en ter plekke kan worden geconstateerd: de vorm van de heuvelrand, de wortels, hun onderlinge verhoudingen, de samenstelling van de grond en de aanwezigheid van een steile kalksteenwal. De locatie komt tevens overeen met Van Goghs gewoonte om motieven uit zijn onmiddellijke omgeving vast te leggen. Het zonlicht dat Van Gogh schilderde geeft aan dat de laatste penseelstreken aan het einde van de middag zijn aangebracht, wat informatie verschaft over de indeling van deze dramatische dag, die eindigde met zijn fatale zelfverwonding.”
Teio Meedendorp: “De voorgestelde locatie maakt een erg goede kans in onze ogen; een mooie vondst. De begroeiing op het postkaartje vertoont bij nadere beschouwing zeer opmerkelijke overeenkomsten met de wortelvormen op Van Goghs schilderij. Dat het zijn laatste werk is, maakt het nog iets uitzonderlijker, dramatischer zo men wil. In een omgeving die Van Gogh met diverse andere werken reeds had gedocumenteerd. Hij moet er vaak langs zijn gelopen op weg naar de uitgestrekte velden achter het kasteel van Auvers, waar hij ook juist in die laatste week meermaals schilderde en uiteindelijk de hand aan zichzelf sloeg.”
Herberg
Vanwege de corona-lockdown lukte het Van der Veen pas in mei 2020 om de locatie te bezoeken. Deze bevindt zich op slechts 150 meter afstand van Auberge Ravoux, de herberg in Auvers-sur-Oise waar Van Gogh de laatste 70 dagen van zijn leven verbleef. Heel bijzonder is het feit dat de plek 130 jaar later nog steeds herkenbaar is.
Om het bezoek van de boomwortels in goede banen te leiden en te zorgen dat deze niet beschadigen, heeft het Institut van Gogh een houten constructie rondom de plek aangebracht. Vanaf nu is het voor het publiek mogen om de exacte locatie te bezoeken waar Van Gogh zijn laatste meesterwerk schilderde. Het schilderij in kwestie is te bewonderen in het Van Gogh Museum in Amsterdam.
