Michel Houellebecq is de grootste Franse schrijver van dit moment. Niet iedereen kan misschien zijn rauwe, maatschappijkritische toon waarderen, maar wie zijn laatste roman, De kaart en het gebied, leest zal merken dat de schrijver milder van toon is geworden. De kwaliteit van zijn verhalen is er gelukkig niet minder op geworden.
Aan het begin van het verhaal voert Houellebecq meteen de twee grootste/bestbetaalde kunstenaars op: Jeff Koons en Damien Hirst. Zij blijken onderwerp van een schilderij van de (fictieve) kunstenaar Jed Martin. Hij is de hoofdpersoon van het verhaal, een verlegen kunstenaar die de juiste werken op het juiste moment maakt. Eerst met foto´s van landkaarten en later met schilderijen van personen die hun beroep uitoefenen maakt hij razendsnel furore en haalt hij heel erg veel geld binnen. Jed kan dit overigens heel weinig schelen. Hij houdt zich meer bezig met de relatie tussen hem en zijn vader en die met de Russische Olga (en die met zijn cv-ketel).
Drankprobleem
Op het eerste gezicht lijkt het boek gewoon te vertellen over de carrière van een modern kunstenaar, totdat Houellebecq opeens zichzelf als personage opvoert. Het is moeilijk te zeggen of hij zijn eigen karakter heeft aangedikt of dat hij echt zo is, maar de schrijver is in het boek een eenzame, sombere man met een drankprobleem die eigenlijk de hele dag niets uitvoert. Als Jed aan Houellebecq vraagt een tekst te schrijven voor in de catalogus van een expositie en in ruil daarvoor een portret beloofd raken de twee mannen met elkaar verbonden (vriendschap is wel een heel groot woord in dit geval). Dan, opeens neemt het verhaal een bizarre wending…
Treffend
Het boek leest lekker weg, zodat je pas achteraf ontdekt wat er allemaal wel niet gebeurd is. Terugblikkend begin je pas echt te beseffen hoe Houellebecq het verhaal gevormd heeft. Door de toegankelijkheid is het boek juist zo goed geworden. Voor de vorige romans van de Fransman moest je soms echt gaan zitten, dat is bij deze niet nodig. Dat neemt overigens niet weg dat zijn beschrijvingen van de kunst- en mediawereld in Parijs niet treffend en cynisch zijn (zeker omdat hij een hele rij bestaande personen opvoert).
In Frankrijk won Houellebecq met dit boek de belangrijkste literaire prijs van het land. Geheel terecht, naar onze mening. Door zijn verhalen leesbaarder te maken zonder niets af te doen aan de inhoud, heeft Houellebecq zichzelf opnieuw uitgevonden.