De laatste jaren is er een stevige focus op diversiteit in de wereld van kunst en cultuur. De jarenlange achtergestelde of zelfs genegeerde positie van vrouwen, mensen van kleur, queer personen en ieder ander die niet direct in de geijkte hokjes past wordt nu stapje voor stapje een beetje teniet gedaan. We zijn er nog lang niet, maar veel mensen doen hun best. Er is echter nog een belangrijke groep mensen die nog vaak over het hoofd wordt gezien en dat zijn de mensen met een (lichamelijke en/of verstandelijke) beperking. Hoog tijd voor de broodnodige aandacht.
De Japanse Saou Ichikawa won met haar debuutroman Wervel de twee belangrijkste literaire prijzen van Japan. Eén van die prijzen is de Akutagawa-prijs (vernoemd naar schrijver Ryūnosuke Akutagawa). In haar dankwoord bij het in ontvangst nemen van die prijs zei Ichikawa het volgende: “Ik dacht tijdens het schrijven van dit boek na over de vraag waarom er zo weinig gehandicapte schrijvers zijn. Waarom ben ik, de 169ste winnaar van deze prijs, pas de eerste gehandicapte?” Een terechte vraag waarop niet zomaar een antwoord is te vinden. In ieder geval is Wervel op heel veel manieren een bijzonder interessant boek.
In Wervel maken we kennis met Shaka Isawa, die door een spierziekte en een ernstige scoliose zeer beperkt is in haar bewegingen. Ze woont in een door haar gefortuneerde ouders opgezet verzorgingshuis waar ze de dagen vooral online slijt. Naast studeren bestaan haar online activiteiten verder nog uit het schrijven van erotische verhalen en het loslaten van haar meest gewilde gedachten op Twitter. Niemand lijkt af te weten van dit geheime bestaan, maar natuurlijk is dat nooit het geval.
In eerste instantie is het feit dat een vrouw met een zware lichamelijke beperking (hiermee bedoelen we zowel de hoofdpersoon als de schrijver zelf) haar erotische gedachten en verlangens deelt wat Wervel zo interessant maakt, maar er is meer. Saou Ichikawa geeft ook een krachtige stem aan een groep die we te weinig horen. Ze doet dit met lef en humor. In nog geen 100 bladzijden schetst ze een beeld van zichzelf en vele lotgenoten die iedereen zou moeten kennen. Ja, dat is inclusief de erotische en controversiële gedachten. Dat is nu precies waar het bij diversiteit om draait.