In het verslag van onze reis naar het Oostenrijkse Bregenz hadden we het al over het feit dat dit stadje bruist van de kunst en cultuur. Een van de opvallendste zaken waar dit uit blijkt is het feit dat Bregenz beschikt over 2 interessante musea. Wij brachten aan beiden een bezoek en waar zwaar onder de indruk.
Kunsthaus
Als eerste bezochten we het Kunsthaus, een museum voor moderne kunst. Het gebouw, een ontwerp van de Zwitserse architect Peter Zumthor, is al een kunstwerk op zich. Van buiten is het een grote glazen kubus waarbij de kleur van het glas reageert op het licht buiten. Het gebouw ziet er daarom altijd anders uit. Van binnen bestaat het gebouw uit vier verdiepingen van kaal beton. Door de zwevende plafonds komt er op elke verdieping heel mooi gefilterd daglicht binnen.
Voor ik aan de rondleiding door het gebouw en langs de kunst begon, mocht ik kijken op een plek waar het publiek niet mag komen. Via een trap achter de receptie en een smalle gang kwam ik in de ruimte tussen de glazen buitenkant en de betonnen binnenkant. Het bijzondere ontwerp van het Kunsthaus is hier goed te zien. In de meter ruimte tussen beide lagen is plek voor bijvoorbeeld lichtinstallaties. Er zijn al heel wat kunstenaars te gast geweest die met behulp van licht en beeld van het gebouw een groot kunstwerk hebben gemaakt.
Op het moment dat ik het Kunsthaus bezocht was er een tentoonstelling van de Amerikaanse kunstenaars Wade Guyton en Kelley Walker. De tentoonstelling laat werken van beide kunstenaars apart en ook werk dat ze gezamenlijk maken onder de noemer Guyton/Walker.
De rondleiding begint op de bovenste verdieping van het gebouw. Daar staan tafels en matrassen van Guyton/Walker. Deze zijn bedrukt met kleurige prints die zowel verwijzen naar het atelier van het duo als de omgeving van Bregenz. Alle afbeeldingen zijn door de kunstenaars gescand en bewerkt. Dat werken met scanners en printers is kenmerkend voor deze kunstenaars en voor het solowerk van Wade Guyton. Op andere verdiepingen zie ik gescande bladzijden uit tijdschriften of stuk voor stuk gescande bakstenen met daarachter bladzijden uit tijdschriften. Wie goed oplet ziet een politieke ondertoon is een aantal van de kunstwerken.
De tentoonstelling loopt nog tot eind juni 2013.
voralberg museum
Pal naast het Kunsthaus staat het voralberg museum. Dit museum bestaat al sinds 1857, maar was de laatste 4 jaar gesloten vanwege een grondige vernieuwing. Het nieuwe museum opent pas op 21 juni, maar ik mocht al een kijkje nemen in het nieuwe gebouw dat tegen het oude gebouw is aangezet. Het eerste opvallende aan de nieuwbouw is de buitenkant. Van afstand lijkt het een groot massief, wit gebouw met enkele grote ramen, maar van dichtbij valt het reliëf op de muren op. Deze bestaat uit afdrukken van de de bodem van plastic frisdrankflessen.
Binnenin het gebouw is het heel druk met de inrichting van de tentoonstellingen. Voor de renovatie bestond de collectie van het museum uit voorwerpen die te maken hadden met de geschiedenis van de regio. De laatste jaren bestonden de bezoekers vooral uit bejaarden en schoolklassen. Dat zal na de opening wel anders zijn, want de directie van het museum heeft gekozen voor een verfrissende aanpak. De topstukken uit de oude collectie zijn nog wel te zien, maar dan bijeengebracht in één ruimte. Wij zagen daar onder andere maquettes van typische bouwwerken uit de streek (waaronder ook het Kunsthaus) en souvenirs uit de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw.
De overige zalen waren nog niet ingericht, maar tijdens de rondleiding kregen we wel een goed beeld. Zo komt in één zaal een blijvende tentoonstelling over de Romeinse geschiedenis van Bregenz. Doordat de vloer verschillende hoogtes heeft en ook in die vloer voorwerpen te zien zullen zijn is de ruimte lekker interactief en valt overal wat te zien. Het is dan ook de bedoeling van het vorarlberg museum dat ook kinderen zich hier thuis zullen voelen.
Een van de tijdelijke tentoonstellingen die te zien zal zijn bij de opening is een bijzondere kijk op klederdracht. De regio Vorarlberg heeft een typische dracht met bewerkte stoffen en veel borduurwerk. Sinds de jaren 70 nam het aantal mensen die nog klederdracht droegen sterk af en gingen enkele ambitieuze stoffenfabrikanten op zoek naar nieuwe afzetmarkten. Deze vonden ze in Nigeria. Daar bleek met dol te zijn op de mooie patronen. In de tentoonstelling is de overeenkomst tussen de Oostenrijkse en Nigeriaanse dracht te zien, waarbij heel veel traditionele elementen uit Vorarlberg nog steeds zichtbaar zijn in Afrika.
Op enkele plaatsen in het museum heeft de architect grote ramen geplaatst. De ruimtes waar deze ramen staan vormen rustpunten voor de museumbezoeker en vormen tegelijkertijd ook verbindingen tussen de geschiedenis van de stad en het hedendaagse Bregenz. Vooral het enorme raam op de hoogste verdieping biedt een fantastisch uitzicht over de Bodensee, de haven van Bregenz en het Festspielhaus. Wederom een bewijs dat cultuur en natuur perfect samen komen in Bregenz.
