Afgelopen jaar 2022 zag vele geweldige games, maar voor mij was de grootste verrassing de excellente Steam Deck. Valve’s mobile PC-platform voelt aan als een Switch op steroïden en wist in korte tijd mij helemaal in de ban te krijgen van Steam en de PC als platform in zijn algemeen.
Want wie mij kent weet dat ik PC-gaming de laatste 15 jaar amper heb aangeraakt. Sterker nog, ik doe graag boude uitspraken als dat PC’s voor het typen van brieven zijn of het aangeven van je belasting. Als iemand die professioneel de hele dag al werkt met computers heb ik geen zin om in mijn vrije tijd weer aan een bureau te zitten om te gamen. Daarom zijn consoles en al helemaal handhelds zo perfect! Geen gezeur, het werkt altijd, ik kan het gemakkelijk op de bank doen of op mijn fraaie televisie; PC’s trokken me totaal niet. De Steam Deck echter doet al deze dingen, zij het met wat kanttekeningen.
Een PC die voelt als een console
Laten we bij het begin beginnen en het apparaat zelf bekijken. Zoals ik zei voelt de Steam Deck een beetje als een Switch, zij het flink groter. We hebben een fraai 7” scherm wat een resolutie heeft van 1280×800 met een iets afwijkend 16:10 aspect ratio. Aan weerszijde vinden we twee joysticks een doad en face buttons in de stijl van de Xbox met twee trekkers en bumpers aan de bovenzijde. Ook de view- en back knoppen komen rechtstreeks van Microsoft’s controller. Onder de joysticks zien we het meest opvallende aspect en dat zijn twee trackpads. We hebben hier immers te maken met een PC en de trackpads zijn te gebruiken als bijvoorbeeld een muis interface of als een scroll wiel, hierover later meer. We ronden de knoppen af met een Steam- en een ellipses-knop voor menu instellingen. De console is lichter dan je zou denken, al voel je wel hoe breed en groot het apparaat is. De grips zijn uitermate ergonomisch en liggen heerlijk in de hand, vele malen comfortabler dan de Joy-Con van de Switch bijvoorbeeld en meer in lijn met de Dual Sense van Sony’s PlayStation 5. In langere speelsessies vond ik wel dat het apparaat door zijn formaat wat zwaar in de hand kan aanvoelen en ik meermaals mijn positie moest veranderen. Achterop de console vind je nog vier extra knoppen die zeker met oudere, meer PC-centrieke titels van enorme waarde zijn.
Indrukwekkende hardware
Als mobiele PC heeft het een hoop goeds in zich zoals de Zen 2 CPU van AMD die tot 2.4-3.5GHz klokt en een AMD RDNA 2 GPU van 1.0-1.6GHz die ook in de Xbox Series X te vinden is. Mijn variant komt met een 256 GB NVMe SSD voor stevige opslag en een razendsnelle performance. Daarnaast is de storage ook makkelijk uit te breiden met een MicroSD card, waar ik een 512 GB SDXC kaart van Sandisk voor gebruikte. Uiteraard heeft het standaarden als Bluetooth 5 waardoor iedere accessoire te koppelen is, heeft het haptische feedback, gyro-sensors voor motion controls en een headphone jack. De Steam Deck draait een distributie van Linux welke onder water het werk doet en start standaard in de Gaming Mode wat aanvoelt als een console. Onder de herstartopties kan gekozen worden om naar de volledige Linux Desktop weergave waar je volle controle hebt over het apparaat.
Het manusje van alles
En dit is waar de ware kracht van de Steam Deck naar voren komt; Valve had kunnen besluiten dit af te schermen, maar letterlijk alles wat je op een PC kunt is mogelijk op de Steam Deck. Titels die je in de Gaming Mode naar voren ziet komen worden gevoed vanuit de Steam Client, maar het staat je vrij om andere launchers zoals Epic, Origins, GoG, Blizzard of Ubisoft te installeren en games vanuit te starten. Non-Steam games worden gemakkelijk toegevoegd aan de Steam bibliotheek en wanneer je ze voorziet van alle afbeeldingen doen ze niet onder aan de officiële Steam games. Het is daarbij ook een ster in emulatie, waar EmuDeck een (haast volledig) geautomatiseerde installatie en configuratie doet van de beste emulatoren onder de zon en handige tools meelevert om deze titels automatisch te voorzien van alle artwork en ze netjes gecategoriseerd in je Steam bibliotheek te plaatsen. Het voelt bijna bizar om naast je fraaie overzichten als ‘Great On Deck’, alle games en ‘Non-Steam’ ook ‘Collections’ te zien met daar prachtig onderverdeelde games per retro systeem. Super Nintendo, PSP, Gameboy Advance, Wii U, 3DS, Playstation 1 tot en met 3, Dreamcast, Gamecube en zelfs Nintendo Switch (!); de Steam Deck kan het allemaal aan en maakt emulatie waanzinnig toegankelijk.
Draait haast alles
Het is dan ook verbazingwekkend hoeveel power de Steam Deck huist en hoe gemakkelijk je indrukwekkend ogende titels speelt in je hand. Sommige games zoals de excellente Sony titels als Uncharted Legacy Collection, Horizon, Marvel’s Spider-Man en diens opvolger Miles Morales lopen fantastisch direct met de standaard settings. Om dit soort games in prachtige kwaliteit met constante framerates te spelen in de palm van je hand is waanzinnig. Maar gezien het een PC is kun je ook aardig wat tweaken om zaken aan de praat te krijgen. Een van mijn nieuwe hobbies is nu om in Youtube-kanalen te duiken en zo de perfecte settings te configureren om zo zware titels als Cyberpunk 2077 of Elden Ring soepel te laten spelen. En deze configuratie gaat ver: niet enkel resoluties, vsync en schaduw kwaliteit in de game, maar ook op het systeem zelf zijn hulpjes, foefjes en handigheidjes om de perfecte ervaring te krijgen. Zo merkte ik dat games die moeite hebben om 60 frames per seconde te halen er ongeveer hetzelfde uitzien, maar drastisch beter draaien wanneer je de Steam Deck tot 40 FPS limiteert. De customizatie werkt ook overal door, want voor iedere titel zijn de volledige controls aan te passen. Kom je er zelf niet uit, dan download je gemakkelijk layouts voor de game die jij nu speelt vanuit de community. En viceversa: zo speelde ik de gelekte originele Duke Nukem Forever Restoration build en uploadde er mijn control scheme voor.
Toch niet voor iedereen
Zoals je merkt is de Steam Deck perfect voor mij als iemand die redelijk weet wat hij doet. Toch kan ik de Steam Deck niet aan iedereen aanraden omdat bepaalde kennis wel echt vereist is. Niet alles wat je zelfs via Steam koopt zal werken. De eerder genoemde Great On Deck games werken feilloos en direct, maar zelfs voor bekende titels als The Elder Scrolls IV: Oblivion ben ik lang bezig geweest om een prettig werkende control layout te vinden en customizen. Doordat je onder water met Linux te maken hebt vereisen sommige titels aardig wat aanpassingen en loopholes om doorheen te komen. De Deck wordt hier al beter in, maar zeker wanneer je met eigen games gaat werken is kennis benodigd. Bottles, Ark, Flatseal, Lutris, Heroic Launcher en een flinke stapel linux commandos gaan je redding zijn en daarmee is de Steam Deck niet voor de leek.
Conclusie
De Steam Deck heeft mij een PC-gamer gemaakt. Het stelt me in staat om oude klassiekers als Monkey Island, Age of Empires en Command & Conquer opnieuw te beleven op een manier als nooit ervoor. Daarnaast is het koning van emulatie en kan het alles aan wat je eropaf gooit. Maar indrukwekkender nog wel is de mogelijkheid om moderne PC games als een DOOM Eternal, Elden Ring of Cyberpunk te kunnen spelen in de palm van je hand. Het is daarbij volledig aan te passen naar wens en niet gelimiteerd tot jouw Steam library. Wel vereisen de meeste zaken wat kennis waardoor de Steam Deck niet voor iedereen is. Voor mij echter, is de Steam Deck perfect en het gaafste stuk hardware van 2022.
Sander Noordijk
