Er gebeuren spannende dingen in het uiterste noordoosten van Nederland. In het Groningse Bad Nieuweschans om precies te zijn. Daar opent naar verwachting in maart 2023 De Graanrepubliek. In een voormalige treinremise op de grens met Duitsland komt dan een plek waar op revolutionaire wijze naar ons voedsel wordt gekeken.
Bij de naam De Graanrepubliek moet je wellicht denken aan het gelijknamige boek van Frank Westerman. Dat is niet geheel toevallig. Het boek gaat immers over hoe minister Sicco Mansholt na de Tweede Wereldoorlog de vruchtbare grond van Oost-Groningen gebruikt om op massale wijze graan te verbouwen. Het streven van Mansholt was dat niemand in Nederland ooit meer honger hoefde te hebben.
Heden ten dage zijn er in Groningen nog steeds uitgestrekte akkers vol graan te vinden. Echter gaat het overgrote deel als voer naar de intensieve veeteelt. Bovendien zorgt het constant laten groeien van steeds dezelfde gewassen voor uitputting van de eens zo rijke grond. Voor de mensen achter De Graanrepubliek een reden om het anders te gaan doen.
Optimaal benutten
Lokale boeren en ondernemers hebben zich verenigd in een coöperatie om de Groningse kleigronden optimaal te benutten. In plaats van graan dat vooral veel oogst moet opbrengen, zijn boeren en wetenschappers nu aan het onderzoeken van welke granen je het lekkerste brood kunt maken. Of waar je de lekkerste jenever mee kunt stoken. Ook stappen de aangesloten boeren over op landbouwmethodes die beter voor de grond en de biodiversiteit zijn. Bijvoorbeeld door voor strokenteelt te kiezen, een methode waarbij in ieder seizoen een ander gewas op een strook grond staat.
Al die granen en gewassen zullen in het gebouw van De Graanfabriek worden verwerkt tot heerlijke producten als brood, pasta, bier, jenever, whisky en zelfs plantaardige melk. Bezoekers van het gebouw in Bad Nieuweschans kunnen alles te weten komen over de productie en natuurlijk ook van alles proeven. De Graanrepubliek heeft alles in zich om een culinaire hotspot te worden die de moeite van het omrijden meer dan waard zal zijn. In dat kader is het goed om te weten dat De Graanrepubliek op een steenworp afstand ligt van het plaatselijke treinstation.
Hooghoudt
Een van de bedrijven die vol enthousiasme meedoen aan De Graanrepubliek is Hooghoudt. Zij zijn overtuigd van de potentie van de coöperatie en dat heeft geresulteerd in een fonkelnieuwe distilleerderij in de voormalige treinremise. Hier zal Hooghoudt op basis van alle hoogwaardige granen uit de regio de basis leggen voor een aantal veelbelovend lekkere jenevers. Het waren ook de mensen van Hooghoudt die ons uitnodigden om alvast een kijkje te komen nemen in Bad Nieuweschans.
In het gebouw is men nog volop aan het werk, maar de nieuwe inrichting geeft al wel een goed idee over hoe het er hier uiteindelijk uit gaat zien. Door de ramen aan de achterkant werpen we een blik op de Westerwoldse Aa en het land achter De Graanrepubliek. Voorzichtig dromen ze al over de grootste plannen die ze voor deze plek hebben: een terras, een jachthaven, een kuiperij en zelfs een campus voor studenten.
Bier
Terug naar het heden. Wat nu al te bewonderen is in het gebouw zijn de prachtige brouwerij, waar hopelijk volgende jaar eigen bier gemaakt gaat worden en waar ook de veelgeprezen brouwerij Eggens aan de slag zal gaan, en de distilleerderij van Hooghoudt. In die laatste zijn al de eerste proefstooksels gemaakt en staat men nu te popelen om heerlijke distillaten te maken. Commercieel directeur Martijn Keesmaat en Brand Activation Manager Laurens Speek van Hooghoudt ontvangen ons in de distilleerderij met open armen en enthousiasme verhalen over de toekomst van De Graanrepubliek.
Naast een rondleiding door het gebouw van De Graanrepubliek en een bezoek aan een van de boeren van de coöperatie trakteert Hooghoudt ons ook nog eens op een diner in de nieuwe distilleerderij. Bij de heerlijke gerechten proeven we bijpassende cocktails op basis van bijzondere producten van Hooghoudt, zoals de alcoholvrije Zero Zero 24. Hoogtepunt is de introductie van een nieuwe, gelimiteerde jenever: de Hooghoudt PX 7.
Extra smaakaccenten
Zoals de naam al aangeeft, heeft deze jenever 7 jaar (2810 dagen om precies te zijn) doorgebracht in Pedro Ximénez-vaten. Dat levert op zich al fantastische smaken op, maar het mooie van jenever is dat het hier niet bij is gebleven. Een gelagerde jenever op vaten van dit niveau kan zich met gemak meten met vergelijkbare whisky’s. Maar er is ook een groot verschil. De regelgeving rondom whisky is zodanig streng dat er behalve kleurstoffen en water niets mag worden toegevoegd. Bij jenever zijn die beperkingen er niet. Dit geeft Hooghoudt de ruimte om te experimenteren met extra smaakaccenten.
Bij de Hooghoudt PX 7 zijn er na de vatrijping destillaten toegevoegd van gerookte aardbei, abrikoos, bergamot, kruidnagel en Nederlandse Jeneverbes. Dat levert een spectaculair palet aan smaken op die je niet zo snel in andere dranken tegen zult komen. Je proeft duidelijk de karameltonen van het vat, maar daarnaast ook citrus, abrikoos, aardbei en een heel subtiele rooksmaak. Dit is een fles waarmee je zelfs fanatieke whiskyliefhebbers kunt imponeren. Wees wel snel, want de oplage van de PX 7 is zeer beperkt.
