Bijna is het zover! Eind januari staat de Belgische hoofdstad weer in het teken van Brussels Art Fair (BRAFA). Van 26 januari t/m 3 februari kun je op één van de oudste kunstbeurzen ter wereld genieten van internationale kunst, antiek en design. Eregast tijdens de komende editie is het Engels-Italiaanse kunstenaarsduo Gilbert en George.
De 64ste editie van BRAFA zal traditiegetrouw plaatsvinden in het industriële pakhuis Tour & Taxis. Dit monumentale pand herbergt aan het begin van 2019 een select gezelschap van maar liefst 133 galeries en kunsthandelaren uit 16 landen. Geheel op eigen wijze zullen zij hun kunst van alle tijden en culturen presenteren.
Foundation Frison Horta
Om te kijken wat er nu zoal gepresenteerd gaat worden, kregen we onlangs in Brussel alvast een inspirerend voorproefje. We maakten een uitgebreide tour langs meerdere galeries. Voor de start van de tour werden we eerst ontvangen in het prachtige pand van Foundation Frison Horta. We worden welkom geheten door oprichter Nupur Tron. Zij is een in India geboren juwelenontwerper, die letterlijk verliefd op werd op dit huis.
Het pand aan de Lebeaustraat is namelijk één van de eerste volledig door de beroemde art nouveau-architect Victor Horta ontworpen gebouwen. Nupur Tron wil het pand uit 1894 terugbrengen in oorspronkelijke staat en leidt daartoe de volledige restauratie. Ze vindt het belangrijk dat erfgoed, kunst en ambacht uit het verleden worden hersteld, behouden en gedeeld. Bovendien wil ze met haar project een actieve, culturele brug slaan tussen Oost en West. De stichting streeft naar een beter begrip van en waardering voor het rijke erfgoed en de culturele tradities uit het oosten, met name van het Indiase subcontinent, in Europa en omgekeerd. Een heel mooi initiatief.
Sablon
Foundation Frison Horta ligt in de wijk Zavel (Sablon). De sfeervolle, chique wijk wordt gekenmerkt door prachtige winkels, gezellige cafés, geweldige chocolatiers en, waarvoor wij komen, heel veel galeries. We beginnen onze tour verderop in de straat bij Jean Lemaire. Bij deze galerie zijn ze echte experts in kunstvoorwerpen op het gebied van aardewerk en antiek porselein. We krijgen allerlei objecten te zien, topstuk is een borstbeeld gemaakt door Nicolas Gauron rond 1765, maar een kleine porseleinen kikker steelt ons hart. Het blijkt een houder voor snuiftabak te zijn uit de tweede helft van de 18de eeuw.
De volgende galerie die we bezoeken is van een heel andere orde. We stappen binnen bij Galerie Le Beau. De galerie werd in 2014 geopend in een historisch huis aan de Place du Sablon, het belangrijkste kunstplein in Brussel. Het richt zich op meubels en verlichting van ontwerpers uit de 20ste eeuw. Er staat bijvoorbeeld een rode staande lamp van de Deense designer Poul Henningsen voor Louis Poulsen uit 1927-1928. Het gaat om een zeldzaam exemplaar.
Glazen bollen
Daarna gaan we richting de Joseph Stevensstraat. Hier zit Marc Heiremans, een galerie gespecialiseerd in glas en keramiek uit de 20ste eeuw. Ook hier kijken we weer onze ogen uit. Er zijn zoveel fraaie ontwerpen te zien, waaronder lampen, vazen en objecten. Het stuk dat ze op BRAFA gaan presenteren komt uit 1965 en heet Two Sassi Stones. Het bestaat uit 2 prachtige glazen bollen met gekleurde patronen, gemaakt door Antonio Da Ros voor Cenedese.
Next stop is Galerie Harmakhis aan de Minimenstraat, gespecialiseerd in kunst uit de Klassieke en Egyptische Oudheid. Eigenaar Jacques Billen vertelt ons de mooiste verhalen. We krijgen eigenlijk een klein college in Egyptische kunst. Echt zo tof! En wat ook zo mooi is, is dat hij vertelt dat er in zijn galerie eigenlijk wel voor iedereen iets te koop is. Dus waarom een poster van een kunstenaar kopen als je ook een echt, uniek stukje kunst in huis kunt hebben?
Daarna is het tijd voor een pauze en het kan natuurlijk niet anders dan dat we neerstrijken bij de beroemde banketbakker Pierre Marcolini. Het aanbod is om te watertanden. We zien chocolade repen, truffels, pralines, macarons, jam en nog meer. We kiezen voor een warme chocolademelk (wow!) en kopen voor thuis een luxe doosje met chocoladehartjes van Victoria Beckham.
Met een volle maag vervolgen we onze tour. Het is tijd voor Herwig Simons. Onlangs is de antiquair met zijn galerie vanuit Antwerpen naar de Watteeustraat in Brussel verhuisd. Simons mengt kunst van verschillende periodes en stijlen. We zien allerlei sculpturen, schilderijen, meubels en curiositeiten. De galerie is heel donker geschilderd en daardoor is het er bijzonder sfeervol en komen de kunstwerken goed uit. Al met al een lust voor het oog!
Traditionele kunst
We lopen een stukje verder en komen dan uit bij Gallery Deletaille, waar we hartelijk worden ontvangen. In dit pand aan de Wolstraat zijn ze gespecialiseerd in traditionele kunst uit Afrika, Indonesië, Oceanië en precolumbiaans Amerika. Ook promoten ze er sinds enkele jaren hedendaagse kunstenaars. Hiertoe worden er verschillende keren per jaar tentoonstellingen georganiseerd. Eerst krijgen we uitgebreide uitleg over het prachtige schilderij Kangaroo Hill Dreaming van de Australische Aboriginal-Art Kunstenaar Rover Thomas.
Dit is ook één van de stukken die ze zullen tonen tijdens BRAFA. Daarna volgt, op ons verzoek, informatie over werken die er hangen van Collectif de Brodeuses. Inmiddels is deze tentoonstelling afgelopen, maar het gaat hier om intrigerende borduurwerkjes van Elisabeth Horth en Isabelle Stevens. Uitgerust met naald en draad week komen de vrouwen in deze vluchtige, veeleisende tijd elke week samen om zich over te geven aan de traagheid van het borduren. Hun werk doorbreekt met het traditionele denkbeeld van borduurwerk als pure versiering. In plaats daarvan naaien ze verhalen uit het dagelijks leven op de stof. Het levert intieme en beschouwende werkjes op. Heel tof om naar te kijken.
Ineens is het alweer tijd voor de laatste galerie van de dag. We stappen Gladstone Gallery binnen, een toonaangevende galerie voor hedendaagse kunst aan de Grotehertstraat. De verwachtingen zijn hoog, want dit was één van onze favoriete galeries tijdens BRAFA 2018. We waren toen onder de indruk van de omgekeerde spiegel van Anish Kapoor en de felgekleurde stenen van Ugo Rondinone. De galerie is bijzonder stijlvol. Er zijn 2 prachtige huiskamers ingericht met mid-century meubels en aan de witte wanden van de expositieruimtes hangen allerlei soorten werken. En ook Rondinone en Kapoor komen we tegen. Ten tijde van ons bezoek is er een tentoonstelling van de Oostenrijkse kunstenaar Birgit Jürgenssen. Al met al een zeer inspirerende omgeving.
Dan is de avond aangebroken en is het tijd voor iets anders. We gaan nog een bezoek brengen aan de Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen. In deze met glas overdekte galerijen uit 1847 vind je allerlei soorten winkels en eetgelegenheden. Het is één van de mooiste plekken van België om te winkelen. In het complex bevindt zich ook een theater, Théâtre Royal des Galeries. Hier hebben ze de grootste schildering van René Magritte. De kunstenaar nam ooit het plafond van de grote zaal onder handen. Heel indrukwekkend om te aanschouwen. Het bestaat uit een prachtige wolkenlucht en je ziet echt meteen dat het van Magritte is. Een aanrader!
Champagne
Na een kleine rondleiding en champagneproeverij in Théâtre Royal des Galeries is het tijd om met de Thalys naar huis te gaan. Helaas zijn er andere verplichtingen die een langer bezoek aan Brussel niet mogelijk maken. De rest van de groep blijft nog een nachtje en gezamenlijk zullen ze de volgende dag nog allerlei galeries bezoeken in de gemeente Elsene, gelegen ten zuiden van de buurt waar we vandaag waren. Daar zitten galeries bij die we eigenlijk niet hadden willen missen!
We noemen Meessen De Clerck (hedendaagse kunst) met kunstenaars als Maarten Vanden Eynde en José María Sicilia, Albert Baronian (moderne & hedendaagse kunst) met onder andere Wang Du en Gilbert & George , Maruani Mercier (Amerikaanse schilderijen, sculpturen en fotografie uit de jaren ’80) met Peter Halley en Ron Gorchov en La Patinoire Royale/Galerie Valérie Bach (moderne & hedendaagse kunst & design) met Gisela Colon en Carlos Cruz Diez. Ook brengt de groep nog een bezoek aan de privécollecties van kunsthandelaren Rodolphe Janssen (hedendaagse kunst) en Didier Claes (tribal art). De foto’s die voorbijkomen in de groepsapp zijn jaloersmakend. De huizen met hun bijzondere kunstcollecties zien er werkelijk prachtig uit. We krijgen enorm veel zin om binnenkort weer een bezoek aan Brussel te brengen als BRAFA daadwerkelijk van start gaat. Gelukkig zijn we inmiddels een eind op weg richting januari.
Nog even een sprongetje terug naar het begin van dit artikel. Zoals gezegd, verwelkomt BRAFA de komende editie Gilbert & George als eregasten. Het beroemde duo zal tijdens de beurs vijf fotomontages presenteren. Deze werken maken deel uit van een omvangrijke, recente reeks: de ‘Jack Freak Pictures’ (2008), de ‘London Pictures’ (2010), de ‘Scapegoating Pictures’ (2013) en de ‘Beard Pictures’ (2016).
Confronterende onderwerpen
In de halve eeuw dat ze samen leven en kunst maken, hebben ze een eigenzinnige stijl ontwikkeld. De inspiratiebron en het onderwerp van de kunst van Gilbert & George is het moderne leven. Met hun veelzijdige en opvallende werken pakken ze confronterende onderwerpen aan, zoals dood, liefde, macht, armoede, religie, politiek en seksualiteit.
We zijn absoluut benieuwd naar de werken van Gilbert & George die op BRAFA 2019 te zien zullen zijn. Tijdens ons vorige bezoek hebben we ook al stilgestaan bij het werk van dit bijzondere duo. En als we er dan toch weer zijn, dan gaan we naast BRAFA zeker ook een bezoek brengen aan de dependance van Centre Pompidou die onlangs is geopend aan de overkant van het kanaal waaraan Tour & Taxis (het gebouw van BRAFA) ligt. Kanal – Centre Pompidou bevindt zich in een voormalige Citroëngarage en moet uiteindelijk een multidisciplinair kunstencentrum worden, waarin ook een museum voor moderne en hedendaagse kunst is gehuisvest. Momenteel is het nog in opbouw, maar je kunt er wel al tentoonstellingen bezoeken. Lijkt ons heel interessant! Kom je ook naar Brussel?