BRAFA 2019: onze persoonlijke favorieten

Gilbert & George
Gilbert & George

Tot en met 3 februari staat de Belgische hoofdstad in het teken van Brussels Art Fair (BRAFA). Daar kun je op één van de oudste kunstbeurzen ter wereld genieten van internationale kunst, antiek en design. Eregast tijdens deze editie is het Engels-Italiaanse kunstenaarsduo Gilbert & George. Tijdens een preview gingen we alvast op zoek naar onze favoriete werken!

De 64ste editie van BRAFA vindt wederom plaats in het industriële pakhuis Tour & Taxis. Dit indrukwekkende, monumentale pand herbergt deze week een select gezelschap van maar liefst 133 kunsthandelaren en galeries uit 16 landen. Zij presenteren, vaak op indrukwekkende wijze, een mix van stijlen, tijdperken en herkomsten. Antiek, modern en hedendaags bestaan hier allemaal naast elkaar en sommige stands zijn echt een lust voor het oog. De beurs kent een groeiende internationale aantrekkingskracht, wat onder andere komt door de handige programmering aan het begin van het jaar en de geografische ligging van Brussel. De stad is uitstekend te bereiken, heeft een goed hotelaanbod en er valt genoeg te beleven.

Zoals gezegd staat de editie van 2019 in het teken van Gilbert & George. Het excentrieke kunstenaarsduo uit Londen heeft speciaal voor BRAFA vijf fotomontages op groot formaat gemaakt. Deze hangen verspreid over de beurs en maken deel uit van een recente reeks werken. Voordat we een rondleiding langs de fotomontages krijgen van de mannen, worden we in de perskamer welkom geheten met een interview en een lied van de twee. Hoe vaak zouden ze dat hebben geoefend, samen op de bank of in hun atelier? Het is in elk geval een grappige belevenis die zorgt voor wat leven in de brouwerij.

East End

In de halve eeuw dat ze samen leven en kunst maken, hebben Gilbert & George een eigenzinnige stijl ontwikkeld. Inspiratiebron voor hun kunst is de Londense volksbuurt East End. Bijna dagelijks maken ze een wandeling door de wijk, waardoor ze in contact komen met alle soorten bewoners. Dikwijls zijn het mensen die niet bepaald genieten van een bevoorrechte positie in de maatschappij. Dat alledaagse, rauwe leven vertalen Gilbert & George vervolgens door in hun werk. Met hun veelzijdige en opvallende werken pakken ze confronterende onderwerpen aan als seks, religie, corruptie, dood, geweld, hoop, angst, racisme, patriottisme en verslaving. Het lokale wordt universeel.

Na de aftrap door Gilbert & George worden we zelfstandig losgelaten op de beurs. Tijd om ons te laten verrassen en te gaan speuren naar zowel persoonlijke favorieten als nieuwe ontdekkingen. Met de plattegrond in de hand gaat dat het best. Zo zie je ook meteen waar alle werken van Gilbert & George staan.  Of waar je je favoriete galerie kunt vinden.

Divers aanbod

Het aanbod is ook dit jaar weer zeer divers. We zien klassieke sculpturen uit de oudheid, hedendaagse schilderkunst, prachtige mid-century meubels, sieraden, meesterwerken uit de middeleeuwen en nog veel meer. Waar je interesse ook ligt, je zult zekers iets moois ontdekken. Het maakt niet uit of je nu een potentiële koper of alleen een liefhebber bent. Dat is nu het mooie aan een kunstbeurs. Je kunt het zien als een museum waar alles ook nog eens te koop is. Om iets te kopen hoef je overigens niet altijd miljonair te zijn.

Al onze favorieten noemen zou een grote opsomming worden, dus we beperken het tot een paar galeries waarvan wij denken dat het getoonde werk meer dan de moeite waard is.  Onze eerste favoriet waar we binnenlopen is Galerie von Vertes uit Zürich, met mooi werk van onder andere Serge Poliakoff, Andy Warhol en Yayoi Kusama. Deze stand is niet te missen, omdat het op een hoek zit bij de ingang.

Korset van Frida Kahlo

Verder dwalen door de gangen brengt ons bij Gallery Sofie Van de Velde uit Antwerpen met wel een heel bijzonder stuk: een beschilderd korset van Frida Kahlo, dat ze zelf gedragen heeft. Het unieke werk is heel mooi geflankeerd door roze schilderijen van Andy Warhol en Dadamaino.  De volgende stop is de hedendaagse kunst van Meessen De Clercq uit Brussel met als persoonlijk hoogtepunt een schedel met computeronderdelen van Maarten Vanden Eynde.

Gladstone Gallery stelt nooit teleur op een kunstbeurs en heeft ook dit keer weer werk van onder andere Anish Kapoor en Ugo Rondinone meegenomen. Twee van onze favoriete hedendaagse kunstenaars.  Loop je hierna de hoek om, dan stuit je ook direct op de Belgian Fine Comic Strip Gallery. Hier zie je originele tekeningen en schetsen van de beste Belgische striptekenaars.  Prachtig, maar niet goedkoop. Vooral de tekeningen van Hergé (Kuifje) en Franquin (Marsupilami) zijn begerenswaardig.

Maison Rapin
Meubels en kunst bij Maison Rapin

Tegenover deze stand verwonderen we ons bij Kálmán Makláry uit Boedapest aan het werk van Ilhwa Kim en Suh Jeong-Min. Beide kunstenaars maken van opgerolde stukken papier spannende composities. Ondanks dezelfde ideeën zijn de werken toch verschillend. Als je dan verder door de gang loopt, valt je oog vanzelf op de meubels bij Maison Rapin, de moderne kunst van Stern Pissarro Gallery en de oogverblindende oude meesters bij Costermans. Bij die laatste valt de perfecte staat van de oude werken en de uitmuntende presentatie op.

Aan het einde van deze gang zit de grootste stand van de BRAFA. Daar toont Guy Pieters Gallery heel veel modern en hedendaags werk. Wie helemaal naar achter loopt, ziet prachtige sculpturen  van Jan Fabre. Even verderop bij Samuel Vanhoegaerden Gallery zien we een klassieker van Lucio Fontana en de prachtige schaduwkunst van Fred Eerdekens.

Carlos Cruz Diez
Werk van Carlos Cruz Diez

We vervolgen onze weg langs Albert Baronian, waar vooral de enorme krantenprop van brons door Wang Du indruk maakt. Daarna stoppen we uitgebreid bij MARUANI MERCIER voor zeer kleurrijk hedendaags werk van bijvoorbeeld Peter Halley, Ron Gorchov en Hank Willis Thomas. Van die laatste kunstenaar maakt het coole patchwork van Engelse voetbalshirts indruk. Een gang verderop bezoeken we La Patinoire Royale/Galerie Valérie Bach. We vergapen ons hier aan de op-art-werk van Carlos Cruz Diez. Zijn werk zit vol kleurrijke vondsten en optische illusies, echt geweldig.

Blijf wat langer in Brussel

Nogmaals: dit is slechts een kleine selectie van de werken die er voor ons uitsprongen.  Wat jouw favorieten zijn, zul je echt zelf moeten ontdekken. Brussel is minder ver dan je denkt. Bij Tour & Taxis is een groot parkeerterrein te vinden, maar je kunt ook de Thalys nemen. En als je dan toch in Brussel bent, dan kun je natuurlijk ook 1 of 2 nachten blijven slapen. Wij bleven een nacht in het prachtige en centraal gelegen hotel The Dominican.

Met wat extra tijd in Brussel heb je tijd om de stad te verkennen, heerlijk te eten, een lekkere lambic te drinken, te winkelen en natuurlijk om een museum te bezoeken. Voor de hand ligt de Koninklijke Museum voor Schone Kunsten van België met daarin onder andere het Magritte Museum. Wij kozen voor het AfricaMuseum net buiten de stad. Daar waren we onlangs ook al eens geweest, maar toen was tijdens de pers preview nog niet alles ingericht.

KANAL Brussel
In het enorme gebouw van KANAL

Terug in de stad bezochten we KANAL – Centre Pompidou (op loopafstand van de BRAFA!). In een voormalige Citroën-garage moet vanaf eind 2022/begin 2023 een modern centrum voor kunst verrijzen. Als voorproefje is in het gigantische gebouw van 35.000 vierkante meter nu al kunst te zien. De interactie tussen de moderne kunst en de rauwe industriële omgeving is heel spannend. Houd wel rekening dat je grote afstanden af moet leggen en dat op de meeste plaatsen in het gebouw geen verwarming is. Na een spannende ontdekkingstocht is het daarom goed toeven in de Food Market bij de ingang. Als je een mooi plaatsje uitzoekt, heb je tijdens het eten en drinken uitzicht op de installatie L’Enfer, un petit début van Jean Tinguely. Heel fascinerend.

Brussel, en de BRAFA in het bijzonder, heeft ons weer enorm weten te boeien. De Belgische hoofdstad laat ons met elk bezoek weer andere kanten zien. De BRAFA is nog te bezoeken tot 3 februari en bij KANAL kun je nog tot 10 juni terecht.

BRAFA
Gallery Sofie Van de Velde – Frida Kahlo, Frida’s plaster corset with a hammer and sickle (and unborn baby), circa 1950, Dry plaster and mixed media
BRAFA
Stand van Gladstone Gallery © Philippe de Gobert
BRAFA
Stand van Galerie Meessen De Clercq © Fabrice Debatty
DELEN Brafa
De stand van DELEN Private Bank
BRAFA Brussel
Sculptuur van Erwin Wurm
KAWS
Sculptuur van KAWS