Arcimboldo, Bassano en Bruegel samen in Wenen

Nature’s Time

Arcimboldo - Bassano - Bruegel. Nature's TimeExhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Arcimboldo – Bassano – Bruegel. Nature’s Time, Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner

In de Renaissance kwamen kunst en wetenschap tot bloei en versterkten de twee elkaar. De expositie Arcimboldo – Bassano – Bruegel. Nature’s Time, die tot 29 juni 2025 in het Kunsthistorisches Museum in Wenen te zien is, toont heel mooi hoe kunstenaars in die periode naar de natuur keken.

In de eerste zaal van de expositie is het al direct raak. We zien in een relatief kleine ruimte topstukken van Giuseppe Arcimboldo en Pieter Bruegel aangevuld met prachtig werk van Leonardo da Vinci en Albrecht Dürer. De toon is gezet. Alles draait hier om de mens die ontwaakt uit de middeleeuwen en met frisse blik naar de wonderen der natuur is gaan kijken. Er zijn kenmerkende portretten van Arcimboldo, die onder andere de vier jaargetijden uitbeelden, met aan de andere kant van de zaal drie prachtige Bruegels die ook verwijzen naar de seizoenen. Er zijn al direct connecties tussen kunst en kunstenaars te maken.

De tentoonstelling vervolgt dan in een paar kleinere zalen waarin we ook voor het eerst kennismaken met Jacopo Bassano, wellicht de minst bekende van de drie kunstenaars die hier in de spotlights staan. Bassano is afkomstig uit een kunstenaarsfamilie in de republiek Venetië. Jacopo leerde het vak van zijn vader met wie hij samen vooral in kerken werkte. Al snel begon hij ook eigen werken te maken, waarin onder andere de seizoenen een rol speelden. We zien heel mooi de ontwikkeling van zijn werk en hoe zijn zonen het stokje van hun vader overnemen.

De familie Bassano

De naam Bassano in de titel van de expositie staat dus niet alleen voor Jacopo, maar ook voor Francesco Bassano en Leandro Bassano. Van deze twee zoons zien we een groot aantal grote doeken die verwijzen naar de seizoenen en de maanden van het jaar. Het zijn prachtig geschilderde odes aan de natuur, met her en der religieuze verwijzingen. Dat laatste hebben de twee Bassano’s dan weer gemeen met Bruegel. Een goed voorbeeld van het feit dat de drie kunstenaars niet willekeurig met elkaar samengebracht zijn in Wenen.

Arcimboldo – Bassano – Bruegel. Nature’s Time geeft een prachtig beeld van een opwindende periode uit de (kunst)geschiedenis. Er zijn internationale topstukken in combinatie met een interessante focus op kunstenaars die vreemd genoeg relatief onbekend zijn. Naast deze tentoonstelling valt er in de rest van het Kunsthistorisches Museum ook veel prachtigs te zien. Het museum heeft de grootste collectie Bruegels ter wereld en beschikt ook over werken van Vermeer, van Eyck, Rembrandt, Rubens en Titiaan. Ook is er een grote afdeling met klassieke kunst uit het oude Egypte, Griekenland en Rome.

Arcimboldo - Bassano - Bruegel. Nature's Time Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Arcimboldo – Bassano – Bruegel. Nature’s Time, Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Arcimboldo - Bassano - Bruegel. Nature's Time Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Arcimboldo – Bassano – Bruegel. Nature’s Time, Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Arcimboldo - Bassano - Bruegel. Nature's Time Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Arcimboldo – Bassano – Bruegel. Nature’s Time, Exhibition view © KHM-Museumsverband, Photo: Jakob Gsoellpointner
Leonardo da Vinci (1452–1519) Sprigs of Oak (Quercus robur) and Dyer’s Greenweed (Genista tinctoria) c.1506-12 Red chalk, touches of white chalk, on orange-red prepared paper; 188 × 154 mm The Royal Collection/HM King Charles III © Royal Collection Enterprises Limited 2025, Royal Collection Trust
Leonardo da Vinci (1452–1519) – Sprigs of Oak (Quercus robur) and Dyer’s Greenweed (Genista tinctoria) c.1506-12
Red chalk, touches of white chalk, on orange-red prepared paper; 188 × 154 mm, The Royal Collection/HM King Charles III
© Royal Collection Enterprises Limited 2025, Royal Collection Trust
Albrecht Dürer (1471–1528) Map of the Northern Sky 1515 Woodcut, coloured; 450 × 433 mm Staatliche Graphische Sammlung München © Staatliche Graphische Sammlung München
Albrecht Dürer (1471–1528) – Map of the Northern Sky, 1515, Woodcut, coloured; 450 × 433 mm
Staatliche Graphische Sammlung München © Staatliche Graphische Sammlung München
Giuseppe Arcimboldo (1526–1593) Summer 1563 Lime panel; 67 × 50.8 cm Vienna, Kunsthistorisches Museum, Picture Gallery © KHM-Museumsverband
Giuseppe Arcimboldo (1526–1593) – Summer, 1563, Lime panel; 67 × 50.8 cm
Vienna, Kunsthistorisches Museum, Picture Gallery © KHM-Museumsverband
Pieter Bruegel the Elder (ca. 1525/30–1569) Hunters in the Snow (Winter) 1565 Oak panel; 116.5 × 162 cm Vienna, Kunsthistorisches Museum, Picture Gallery © KHM-Museumsverband
Pieter Bruegel the Elder (ca. 1525/30–1569) – Hunters in the Snow (Winter) 1565, Oak panel; 116.5 × 162 cm
Vienna, Kunsthistorisches Museum, Picture Gallery © KHM-Museumsverband