De terugkeer van Babel en ander groot nieuws

Pieter Bruegel, ‘De toren van Babel’, circa 1568, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Verworven met de verzameling van D.G. van Beuningen
Pieter Bruegel, ‘De toren van Babel’, circa 1568, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Verworven met de verzameling van D.G. van Beuningen

Nu is het de tijd om een bezoek aan Museum Boijmans van Beuningen te brengen. Een aantal topstukken is terug uit Japan en daarnaast is er veel nieuws te zien. Bovendien gaat het museum volgend jaar voor langere tijd dicht.

Laten we beginnen met de belangrijkste expositie van dit moment. Deze draait om de terugkeer van een aantal oude meesters uit Japan. In dit land bracht het werk van Bosch en vooral Breugel enorm veel mensen op de been. Tot 21 mei kun je daarom niet alleen de oude meesters (opnieuw) bewonderen, maar ook een stukje van de Japanse hype meepakken.

Japanse favoriet

Opvallend is dat de Japanners De toren van Babel van Pieter Bruegel verkozen boven het werk van Jheronimus Bosch. Hier in Nederland zien wij deze twee schilders als gelijkwaardig of hebben we zelfs een lichte voorkeur voor Bosch, maar de Japanners vonden Bosch niet zo bijzonder. Bruegel echter des te meer. Grappig als je bedenkt dat Bruegel zijn carrière ooit begon als imitator van Bosch.

Het verschil tussen de Japanse cultuur en de onze kwam duidelijk naar voren bij de gekte rondom De toren van Babel. Waar wij alleen weten dat Bruegel een eigen interpretatie van een verhaal uit de bijbel schilderde, waren de Japanners ervan overtuigd dat de toren echt heeft bestaan en misschien nog steeds wel bestaat. Velen geloofden dat de toren in Rotterdam of Antwerpen te vinden was.

Akira

De Japanners wilden dan ook van alles weten over de toren. Hoe hoog was deze? Wat was de functie? Dat soort vragen. Ook was men zeer benieuwd naar de binnenkant. De Japanse kunstenaar Katsuhiro Otomo (bekend van Akira) deed samen met collega Kosuke Kawamura een uitgebreide studie naar de toren en maakte twee prachtige tekeningen, waarop je de waarschijnlijke binnenkant kunt zien. Voor mij één van de hoogtepunten van de tentoonstelling. Jammer dat er geen prints van dit werk te koop zijn in de museumwinkel. Dit was in Japan wel het geval.

Na de Japanse zaal ga je langs de expositie zoals deze min of meer ook in Tokio en Osaka te zien was. Mooi detail hierbij is het feit dat de muren dezelfde kleuren hebben als de verdiepingen van Bruegels toren. Dit schilderij is de finale van de expositie. Een geweldig meesterwerk vol verhalen en grappige details.

Anselm Kiefer, Notung (Sword of Siegfried), 1973, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.
Anselm Kiefer, Notung (Sword of Siegfried), 1973, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.

Vanaf De toren van Babel maak je heel eenvoudig een doorsteek naar Kunst van Formaat. Onder leiding van gastconservator Carel Blotkamp zijn de allergrootste werken uit de collectie van het museum bij elkaar gezet. Met allergrootste bedoelen we het formaat van de werken. Vaak meters lang of hoog. Al zijn de namen van de kunstenaars ook niet de minsten: Anselm Kiefer, Richard Prince en Jean-Michel Basquiat zijn enkele grote namen die tegen zult komen. De expositie toont niet alleen werk dat veel te lang opgeborgen was, maar geeft ook een mooie indruk van de moderne kunst van na 1950.

Nog meer exposities

Ook nieuw is een mooie expositie met werk van Geert Lap, die heel knap het werken met keramiek en kleur tot de eenvoud wist terug te brengen. Verder is er een indrukwekkende video van Joost Conijn, die de menselijke kant van vluchtelingenkampen wil laten zien. En in één van de mooiste zalen kun je je overgeven aan de suikerzoete pastelkleuren van kunstenaar Tomas Rajlich. Tot slot is het mogelijk je zintuigen te laten prikkelen in Sensory Spaces 13 van de Britse Anne Hardy. Om haar wereld te betreden doe je eerst je schoenen uit waarna je vervolgens geluiden en vormen waarneemt die bekend voorkomen, maar die net even anders zijn dan in de echte wereld. Genoeg redenen om snel eens een bezoek te brengen aan het museum!

Anne Hardy Sensory Spaces 13 (detail) exhibition view: Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam, 2018 © Anne Hardy, courtesy Maureen Paley, London Photo: Angus Mill
Anne Hardy Sensory Spaces 13 (detail)
exhibition view: Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam, 2018
© Anne Hardy, courtesy Maureen Paley, London
Photo: Angus Mill
Joost Conijn, videostill uit de film Good evening to the people living in the camp, 2018
Joost Conijn, videostill uit de film Good evening to the people living in the camp, 2018